1. Халқымыз ауа райы амалдарын қалай анықтаған?​ Ай ыңғайлы жатса, күн суық болады.
Ал ыңғайсыз жатса, күн ыстық. болады ауа райын жануарлар мен аспан денелеріне қарап, ауа райы қанлай болатынын тапқан

Жаз-менің сүйікті мезгілім. Жаздық демалыс- оқу кездегі ең ұзақ демалыс,сондықтан да мен оны жақсы көремін. Осы жазғы демалысым ешқашан ұмытылмайтындай болды. Мен және ата-анам Ресейге барып келдік. Біз болған жер- Алтай деп аталады. Алтайдың табиғаты сондай керемет! Барлық жер жап-жасыл, ормандар, таза ауа, бір сөзбен айтқанда, еш жерде кездеспейтін сұлұлық. Күнімен табиғатта демалып жүрдім. Демалысымздың ортасында біз сарқырамаға бардық.оған көп уақытта жетсек те. оған еш өкінбеймін! Сол жер сондай керемет.сұлу! Сарқырама астында тұрған сезімімді сөзбен айтып жеткізе алмаймын. Адамның көпшілігі сол жерге тек сұлұлығына байланысты емес. әрі арқаларын емдетіп алу үшін барады екен. Өйткені сарқырама суы адамның сүйегін де емдеуге жарайды. Демалысымыздың соңында біз біздің туыстарымызға басқа қалаға бардық. Олар бізге айналамызда не бар екенін таныстырды. Әрі біз су қоймаға барып келдік; сол жердегі адамдар оны мұхит деп те атайды екен. Ол жер де. сондай көркем!
Өкінішке қарай. біздің демалысымыз бітейін деп қалған. сосын біз өзіміздің қаламызға оралуымыз керек еді. Мағанбарлығы қатты ұнады! Осы демалысты мен ешқашан да ұмытпаймын! Вот на казахском если что

3-

-тапсырма. Мәтінді түсініп оқы. Қою қаріппен берілген сөздердің

мағынасын анықта. Мәтінде қандай мәселе көтерілгенін айтып, стихи

анықта.

Қазақстан — мұнайлы мемлекет. Мұнай қоры еліміздің батыс бөлігіне

орналасқан. Жыл сайын 32 миллион тонна мұнай өндіріледі. Жаһанда ме

най өндіруден 18-орында. Қазақстанда мұнай құбырын 10 000 шақырым

дейін жүргізген. Мұнай өндіретін 32 стансы жұмыс істейді.

Батыста мұнай кені бар екенін қазақтар ертеде білген. Олар мұнай

адамның, малдың жарасын емдеген. Алғаш бұрғылау жұмыстары Батыс

тағы Қарашұңғыл жерінде жүргізілген. 1899 жылы 40 метр тереңдікте

алғаш мұнай бұрқағы атқылаған. Осы кезден бастап Ұлы дала елінде мұнай

өндірісі басталды. Ал Доссорда 1911 жылы 226 метр тереңдіктен мұнай бр.

Қағы атқылаған. Осы жерде Қазақстандағы алғаш мұнай өндіру өнеркәсіб

басталды.

1985 жылды Атырау облысы Құлсары қаласында тосын оқиға бол

ды. №37-ұңғымада қатты қысымнан мұнай өндіретін құралдың бір бөліп

жұлынады. Ауаға мұнаймен бірге улы газ атқылаған. Өрт болып, от

бұрқақ 40-50 метрге көтерілген. Жердегі өртті орбитадан ғарышкерлер 2

көрген. Қыс мезгілінде өрттен бірнеше километр жер жылынып, жерге ш

шыққан. Бұл өртті бір жылдан кейін әрең сөндірген. Қазір мамандар мұнд

Экологиялық апаттың алдын алады.