Египет находится в пределах субтропического (северная часть) и тропического (большая часть) климатических поясов. в государстве преобладает тропический пустынный климат. египетское лето жаркое, днём столбик термометра может местами приближаться к 50-градусной отметке в тени, но ночью всегда намного прохладнее, суточные перепады температур достаточно велики. межсезонные перепады температур не такие большие. на побережьях суточные и сезонные колебания несколько меньше, чем в глубине территории. зимы в египте более прохладные, температура днём в январе обычно варьирует в пределах 20—25 °c. ночи холодные, температура в среднем составляет 10 °c, а в пустынях возможны и слабые заморозки (до −5 °c). осадков выпадает мало (до 25 мм в год), только на крайнем севере египта и в горах синайского полуострова количество осадков доходит до 200 мм в год. греция расположена в южной части полуострова и на прилегающих к нему и к побережью малой азии островах и занимает площадь 132 тыс. км², в том числе площадь островов 25,1 тыс. км²[15][16]. граничит с албанией, республикой македонией, болгарией и турцией. омывается средиземным морем, в том числе: ионическим, эгейским морями, а южное побережье крита — ливийским морем. в состав греции входит около 2 тысяч островов, на которые приходится почти 20 % всей страны. территория греции может быть разделена на три части: материковая греция, в состав которой входят греческая македония (флорина, славянское название лерин, пелла, кавала, кастория, халкидики и др), фракия (родопи, ксанти и эврос), эпир (теспротия, превеза, янина и др), фессалия (лариса, магнисия и др) и центральная греция (фтиотида, фокида, аттика и др). также к этому региону можно отнести ионические острова; пелопоннес — крупнейший полуостров греции и очаг древнейшей цивилизации европы, включает номы аркадия, лакония, мессиния и т. д. здесь же расположен знаменитый коринфский канал, прорытый французской фирмой для греческого государства в xix веке; острова эгейского моря, крупнейшими из которых являются крит — крупнейший остров греции и восьмой в европе (8259 км²) и эвбея — второй по величине, после крита, остров греции (3654 км²), соединённый с континентом мостом, переброшенным через пролив эврип, а также лесбос (1630 км²), расположенный у берегов турции. также здесь расположено множество групп небольших островов — северные спорады, киклады, додекане климат рима субтропический средиземноморский. максимум осадков наблюдается зимой, летом осадки сравнительно редки. климатическая зима (то есть период, когда среднесуточная температура устойчиво держится ниже нуля) отсутствует; в зимние месяцы температура обычно держится в пределах 5-10 градусов. в целом климат характеризуется длительным и жарким летом, и мягкой дождливой зимой. зимой заморозки и снегопады бывают редко, а летом температура может превышать 40 градусов.
– халықтың отаршылдыққа қарсы ұлт-азаттық күресінің себепсалдарын анықтау;
Зерттеу сұрағы
Неліктен Орта Азия хандықтарының Қазақстанның оңтүстік аймақтарына экспансиясы күшейді?
Оқулық
Орта Азия хандықтарының басқыншылығына қарсы қазақ көтерілістері. 106–111 беттер.
Тірек сөздер:
Жанқожа Нұрмұхамедұлы, Хиуа хандығы, жазалаушы отрядтар, казак отрядтары, Есет Көтібарұлы
Ресурстар
1. Халық тарих толқынында. Ғылыми серия: мақалалар жинағы. –
Т.1-2. – Астана, 2013.
2. Қазақ елінің тарихы (Қазақ КСР-нің ежелгі дәуірден бүгінгі күнге
дейінгі тарихы. 1943 жылғы басылым). – Алматы, 2012.
Көрнекілік:
Жанқожа Нұрмұхаметұлының көтерілісі таралған аудандарды көрсететін карта.
Мақсатты айқындау
ХІХ-ғасырдың 50-жылдарында Орта Азия хандықтарының Қазақстанға деген басқаншылық саясатты күшейе түскенін, әсіресе Хиуа хандарының өктемдігі халықтың қаналуының күшеюіне және наразылықтарына алып келгенін, оған қарсы халық батыры Жанқожа Нұрмұхаметұлы бастаған көтерілістің басталғанын, бұл көтеріліс халықтың қолдауына сүйене отырып, қуатты күшке айналғанын және бұл көтерілістің тарихи маңызын атап көрсету.
Дамытушылық маңызы. Хиуа хандығының басқыншылық әрекетіне қарсы халық наразылығын сипаттай отырып, бұл көтерілістің Қазақстандағы кейінгі кезеңдерде орын алған ұлт-азаттық қозғалыстарына ықпалын айқындау.ъ
Тәрбиелік маңызы. Жанқожа Нұрмұхаметұлының халықшыл, батыр тұлғасын үлгі ете отырып, жастарды туған халқына қызмет ету сезіміне баулып, тәрбиелеу.
Сабақтың деректік материалдары
Мұғалім өзі дайындаған жоспардың негізінде Хиуа ханының ұлы Мұхаммет Рахым Аллахұлдың Жаңадария және Қуаңдария аудандарындағы қазақтар арасында әскери қамалдар тұрғызуын басқыншылық ретінде сипаттайды, бұл әрекетке қарсы халық батыры Жанқожа Нұрмұхаметұлының бастаған көтерілісінің себептерін, барысын және тарихи маңызын атап көрсетеді.
Оқушылыр екі топқа бөлініп жұмыс жасайды.
Алғашқы топ Хиуа хандығының картасына олар басып алған жерді түсіреді.
Екінші топ Жанқожа Нұрмұхаметұлының тұлғасын сипаттайтын эссе жазады.
Сабақ түрі мен әдісі
Аралас, баяндау, пікір алмасу, ой бөлісу, сын тұрғысынан ойлау, ақпараттық технологияны қолдану, оқушының шығармашылық қабілетін дамыту.
Сабаққа қатысты ескертпелер
Сабақты өту барысында келесідей назарда ұсталатын басты мәселелер:
1. Хиуа ханының және Ресейдің Арал теңізінің солтүстік жағалауындағы
қазақтарға қарсы саясаты.
2. Қоқан хандығының Оңтүстік Қазақстан аймағындағы отаршылдық
әрекеттері.
3. Есет Көтібарұлы, Жанқожа Нұрмұхаметұлы бастаған халық көтерілісінің басталу себептері, барысы.
4. Көтерілістің жеңілуі және маңызы.
Бағалау мүмкіндігі
Оқушы білімін бағалауға ұсынылатын сұрақтар:
1. 1858 жылғы қазақ шаруаларының көтерiлiсiн 1836–1838 жылдардағы қозғалыспен салыстырыңдар.
2. XIX ғасырдың ортасындағы Жетiсу және Оңтүстiк Қазақстандағы халық көтерiлiстерiнiң негiзгi себептерi қандай болды?
3. Жанқожа мен Есет батырлар бастаған көтерiлiс туралы әңгiмелеңдер.
4. Діні, тілі және дәстүр-салттары жақын халықтардың арасын аша түскен
себептер қандай?
5. Қоқан бектерiне қарсы қазақтардың көтерiлiсi қандай сипат алды?
Мұғалiмнiң алдын ала даярлап әкелген жоспары оқушылар жұмысын ұйымдастыруға негiз болады. Рефлексия. Кері байланыс. Де Бононың 6 қалпағы арқылы қорытындылау.
Қосымша тапсырма
Мұғалім оқушыларға төмендегі тапсырмаларды орындап келуді тапсырады:
1. Хиуа хандығының басқыншылық әрекеті
2. Жанқожа Нұрмұхаметұлының халық батыры ретіндегі тұлғасы
Відповідь:
Сабақтың мақсаты
– халықтың отаршылдыққа қарсы ұлт-азаттық күресінің себепсалдарын анықтау;
Зерттеу сұрағы
Неліктен Орта Азия хандықтарының Қазақстанның оңтүстік аймақтарына экспансиясы күшейді?
Оқулық
Орта Азия хандықтарының басқыншылығына қарсы қазақ көтерілістері. 106–111 беттер.
Тірек сөздер:
Жанқожа Нұрмұхамедұлы, Хиуа хандығы, жазалаушы отрядтар, казак отрядтары, Есет Көтібарұлы
Ресурстар
1. Халық тарих толқынында. Ғылыми серия: мақалалар жинағы. –
Т.1-2. – Астана, 2013.
2. Қазақ елінің тарихы (Қазақ КСР-нің ежелгі дәуірден бүгінгі күнге
дейінгі тарихы. 1943 жылғы басылым). – Алматы, 2012.
Көрнекілік:
Жанқожа Нұрмұхаметұлының көтерілісі таралған аудандарды көрсететін карта.
Мақсатты айқындау
ХІХ-ғасырдың 50-жылдарында Орта Азия хандықтарының Қазақстанға деген басқаншылық саясатты күшейе түскенін, әсіресе Хиуа хандарының өктемдігі халықтың қаналуының күшеюіне және наразылықтарына алып келгенін, оған қарсы халық батыры Жанқожа Нұрмұхаметұлы бастаған көтерілістің басталғанын, бұл көтеріліс халықтың қолдауына сүйене отырып, қуатты күшке айналғанын және бұл көтерілістің тарихи маңызын атап көрсету.
Дамытушылық маңызы. Хиуа хандығының басқыншылық әрекетіне қарсы халық наразылығын сипаттай отырып, бұл көтерілістің Қазақстандағы кейінгі кезеңдерде орын алған ұлт-азаттық қозғалыстарына ықпалын айқындау.ъ
Тәрбиелік маңызы. Жанқожа Нұрмұхаметұлының халықшыл, батыр тұлғасын үлгі ете отырып, жастарды туған халқына қызмет ету сезіміне баулып, тәрбиелеу.
Сабақтың деректік материалдары
Мұғалім өзі дайындаған жоспардың негізінде Хиуа ханының ұлы Мұхаммет Рахым Аллахұлдың Жаңадария және Қуаңдария аудандарындағы қазақтар арасында әскери қамалдар тұрғызуын басқыншылық ретінде сипаттайды, бұл әрекетке қарсы халық батыры Жанқожа Нұрмұхаметұлының бастаған көтерілісінің себептерін, барысын және тарихи маңызын атап көрсетеді.
Оқушылыр екі топқа бөлініп жұмыс жасайды.
Алғашқы топ Хиуа хандығының картасына олар басып алған жерді түсіреді.
Екінші топ Жанқожа Нұрмұхаметұлының тұлғасын сипаттайтын эссе жазады.
Сабақ түрі мен әдісі
Аралас, баяндау, пікір алмасу, ой бөлісу, сын тұрғысынан ойлау, ақпараттық технологияны қолдану, оқушының шығармашылық қабілетін дамыту.
Сабаққа қатысты ескертпелер
Сабақты өту барысында келесідей назарда ұсталатын басты мәселелер:
1. Хиуа ханының және Ресейдің Арал теңізінің солтүстік жағалауындағы
қазақтарға қарсы саясаты.
2. Қоқан хандығының Оңтүстік Қазақстан аймағындағы отаршылдық
әрекеттері.
3. Есет Көтібарұлы, Жанқожа Нұрмұхаметұлы бастаған халық көтерілісінің басталу себептері, барысы.
4. Көтерілістің жеңілуі және маңызы.
Бағалау мүмкіндігі
Оқушы білімін бағалауға ұсынылатын сұрақтар:
1. 1858 жылғы қазақ шаруаларының көтерiлiсiн 1836–1838 жылдардағы қозғалыспен салыстырыңдар.
2. XIX ғасырдың ортасындағы Жетiсу және Оңтүстiк Қазақстандағы халық көтерiлiстерiнiң негiзгi себептерi қандай болды?
3. Жанқожа мен Есет батырлар бастаған көтерiлiс туралы әңгiмелеңдер.
4. Діні, тілі және дәстүр-салттары жақын халықтардың арасын аша түскен
себептер қандай?
5. Қоқан бектерiне қарсы қазақтардың көтерiлiсi қандай сипат алды?
Мұғалiмнiң алдын ала даярлап әкелген жоспары оқушылар жұмысын ұйымдастыруға негiз болады. Рефлексия. Кері байланыс. Де Бононың 6 қалпағы арқылы қорытындылау.
Қосымша тапсырма
Мұғалім оқушыларға төмендегі тапсырмаларды орындап келуді тапсырады:
1. Хиуа хандығының басқыншылық әрекеті
2. Жанқожа Нұрмұхаметұлының халық батыры ретіндегі тұлғасы
3. Ол бастаған көтерілістің басталуы және жеңілуі
4. Көтерілістің тарихи маңызы
5. Оқулықтың 125-бетіндегі «Біліміңді тексер» тапсырмасын орында.
6. 1858 жылғы қазақ шаруаларының көтерiлiсiн 1836 — 1838 жылдардағы
қозғалыспен салыстырып, олардың себептерін және ерекшеліктерін көрсететін
арнайы кесте жасаңдар.
Дереккөз: Қазақстан тарихы (XVIII — XIX ғғ.): Әдістемелік нұсқау. Жалпы білім
беретін мектептің 8/7-сынып мұғалімдеріне арналған құрал. Омарбеков Т., Хабижанова Г., Қаратаева Т., Ноғайбаева М.
Пояснення: