Со времён Средневековья имеются различные варианты написания имён великих князей литовских, также существуют различные национальные традиции. Список предназначен для облегчения идентификации персонажей истории Великого княжества Литовского.
Содержание
1 Наследные великие князья литовские до 1572 года
2 Выборные великие князья 1573—1795 годов
3 См. также
4 Примечания
5 Ссылки
Наследные великие князья литовские до 1572 года
Годы правления Портрет Русское Литовское Польское Белорусское
ок. 1236—1263 Mindaugas.jpg Миндовг Mindaugas (Ми́ндаугас) Mindawg Міндо́ўг
1345—1377 Algirdas kunigaikštis.jpg Ольгерд Algirdas (А́льгирдас) Olgierd Альге́рд
1377—1381
1382—1392 Sigismund II Augustus by Marcello Bacciarelli.png Яга́йло Jogaila (Йога́йла) Władysław II Jagiełło Яга́йла
1381—1382 Kiejstut.JPG Ке́йстут Kęstutis (Кясту́тис) Kiejstut Кейсту́т
1392—1430 Vitaut grav xvi.jpg Ви́товт Vytautas (Ви́таутас) Witold Ві́таўт Вялікі
1430—1432 Lithuanian Grand Duke Švitrigaila.jpg Свидрига́йло Švitrigaila (Швитрига́йла) Świdrygiełło Свідрыга́йла
1432—1440 Žygimont Kiejstutavič. Жыгімонт Кейстутавіч (J. Aziambłoŭski, 1840).jpg Сигизму́нд Ке́йстутович (Жигимо́нт) Žygimantas Kęstutaitis (Жиги́мантас Кястута́йтис) Zygmunt Kiejstutowicz Жыгімо́нт I Кейсту́тавіч
1440—1492 Casimir IV Jagiellon.PNG Казими́р Ягелло́н Kazimieras Jogailaitis (Кази́мерас Йогайла́йтис) Kazimierz Jagiellończyk Казімі́р Ягело́нчык
1492—1506 Alexander of Poland.PNG Алекса́ндр Ягелло́н Aleksandras (Алякса́ндрас) Aleksander Jagiellończyk Алякса́ндр Ягело́нчык
1506—1548 Lesseur-Zygmunt I Stary.jpg Сигизму́нд Ста́рый Žygimantas Senasis (Жиги́мантас Сяна́сис) Zygmunt Stary Жыгімо́нт I Стары́
1548—1572 Charles II, Archduke of Austria by Bacciarelli.png Сигизму́нд Авгу́ст Žygimantas Augustas (Жиги́мантас Аугустас) Zygmunt August Жыгімо́нт II А́ўгуст
Выборные великие князья 1573—1795 годов
Годы правления Портрет Русское Литовское Польское Белорусское
1573—1574 Anjou 1570louvre.jpg Генрих Валуа Henrikas Valua Henryk Walezy Генрых Валуа
1575—1586
(вместе с мужем: 1576—1586) Анна Ягеллонка Ona Jogailaitė Anna Jagiellonka Ганна Ягелонка
вместе с женой 1576—1586 Stefan Batory. Стэфан Баторы (Vilnia, XVI).jpg Стефан Баторий Steponas Batoras Stefan Batory Стэфан Баторый
1587—1632 Sigismund III of Poland-Lithuania and Sweden (Martin Kober).jpg Сигизмунд III Ваза Zigmantas III Vaza Zygmunt III Waza Жыгімонт III Ваза
1632—1648 Rubens Władysław Vasa (detail).jpg Владислав IV Ваза Vladislovas IV Vaza Władysław IV Waza Уладзіслаў IV Ваза
1648—1668, отрёкся Schultz John II Casimir.jpg Ян II Казимир Ваза Jonas II Kazimieras Vaza Jan II Kazimierz Waza Ян II Казімір Ваза
1669—1673 Michał Korybut Wiśniowiecki.PNG Михаил Корибут Вишневецкий Mykolas Kaributas Višnioveckis Michał Korybut Wiśniowiecki Міхась Карыбут-Вішнявецкі
1673—1696 Schultz John III Sobieski with the Order of the Holy Spirit.png Ян III Собеский Jonas III Sobieskis Jan III Sobieski Ян III Сабескі
1697—1704
1709—1733 AugustII.jpg Август II Сильный Augustas II Stiprusis August II Mocny Аўгуст II Моцны
1704—1709
1733—1734 Stanisław Leszczyński par Girardet.PNG Станислав Лещинский Stanislovas Leščinskis Stanisław Leszczyński Станіслаў I Ляшчынскі
1734—1763 King Augustus III of Poland.jpg Август III Augustas III August III Аўгуст III
1764—1795, отрёкся Stanisław August Poniatowski coronation robes.jpg Станислав II Август Понятовский Stanislovas II Augustas Poniatovskis Stanisław II August Poniatowski Станісл
Біздің заманымызға дейін 1 мыңжылдықтың 2-жартысынан бастап Еуразияның этникалық-саяси тарихында Орталық Азияның көшпелі тайпалары ролі артты. Біздің заманымызға дейін 4-3 ғасырларда Қытайдың солтүстігі мен Орталық Азияда ғұндар деген тайпалар бірлестігі (сюнну, дунху) пайда болды. Нақты айтқанда, біздің заманымыздың дейін 209 жылы бой көтеріп, біздің заманымызда 216 жылы дейін дәурен сүрді.
Шаңырағын көтерген әйгілі Мөде (Мотэ) батыр. Біздің заманымызға дейін 209 жылы Мөде әкесін өлтіріп, таққа ие болады.
Осы заманнан бастап, ғұн мемлекеті күшейе бастады (атап айтсақ, біздің заманымызға дейін 188 жылы ғұндар өзіне қытай императоры Гао-Диды бағындырады, хань династиясы ғұндарға салық төлеп тұрғаны белгілі. Юечжи, ловфань, байянь, үйсүн тағы да басқа тайпалардың жерін тартып алады.)
Ғұндар Байкалдан Тибетке, Шығыс Түркістаннан Хуанхэ өзеніне дейінгі жерде мемлекет құрды. Оның әскері 300-400 мың болды.
Мөде қайтыс болғаннан кейін өзара қырқыс басталды. Хулагу кезінде, біздің заманымызға дейін 47 жылы ғұндар оңтүстік және солтүстік болып екіге бөлінді. Оңтүстік ғұндар Қытай бодандығын қабылдады, ал солтүстігіндегілер орталық азиялық тайпалармен одақтасып батысқа кетіп, өз тәуелсіздіктерін сақтады. Алайда, үнемі Қытайдың қысымына түскендіктен Тянь-Шаньды асып өтіп, қаңлыларға келді. Бұл ғұндардың Орта Азия мен Қазақстанға алғашқы қоныс аударуы болды.
Екінші қоныс аудару біздің заманымыздың 1 ғасырында болды. 93 жылы Қытайлар ығыстырған солтүстік ғұндар тағы да батысқа қарай жылжыды. Олар Қазақстан территориясы арқылы батысқа бет алды. Бұл көшпенділердің Қазақстанға енуіне байланысты шығыс иранның қаңлы тайпаларының түріктенуі басталады.
Біздің заманымыздың 1 мыңжылдығы басында Жетісу, оңтүстік қазақстан тайпаларының кескін-келбеті монғолдана бастады. Ғұндар жергілікті тайпаларды бағындырып, Сырдария бойымен Арал өңіріне, орталық және батыс Қазақстан аймақтарына барып енеді. Ғұндардың біздің заманымыздың 4 ғасырда Шығыс және Орталық Еуропа жеріне келуіне үш ғасыр уақыт керек болды.
Ғұндар Рим империясына қауіп төндірді. 5 ғасырдың 30-жылдары ғұндардың басшысы Аттила Еуропа халқының үрейін ұшырды. 375-376 жылдары вестготтардың Қазақстан даласынан келген ғұндармен күресі ежелгі Рим империясының құлауына әкелді.
вот
Объяснение:
Со времён Средневековья имеются различные варианты написания имён великих князей литовских, также существуют различные национальные традиции. Список предназначен для облегчения идентификации персонажей истории Великого княжества Литовского.
Содержание
1 Наследные великие князья литовские до 1572 года
2 Выборные великие князья 1573—1795 годов
3 См. также
4 Примечания
5 Ссылки
Наследные великие князья литовские до 1572 года
Годы правления Портрет Русское Литовское Польское Белорусское
ок. 1236—1263 Mindaugas.jpg Миндовг Mindaugas (Ми́ндаугас) Mindawg Міндо́ўг
1263—1264 Treniota.jpg Тро́йнат Treniota (Трянёта) Treniota Траня́та
1264—1267 Vojshalk.png Во́йшелк (Во́йшелг) Vaišelga (Ва́йшвилкас, Ва́йшялга) Wojsiełk Во́йшалк
1267—1269 Шварн Švarnas (Шва́рнас) Szwarno Шварн Данілавіч
1269—1281 Lithuanian Grand Duke Traidenis.JPG Тро́йден Traidenis (Трайдя́нис) Trojden Тра́йдзень (Тро́йдзень)
1282—1285 Довмо́нт Daumantas (Дау́мантас) Dowmunt Даўмо́нт
1285—1290 Будики́д Butigeidis (Бутигя́йдис) Butygejd Будзікі́д
1290—1295 Пукуве́р Будиви́д Butvydas (Пуку́вярас Бу́твидас) Pukuwer Будзіві́д
1295—1316 Witenes.PNG Ви́тень Vytenis (Витя́нис) Witenes Ві́цень
1316—1341 Giedymin.PNG Гедими́н Gediminas (Гядими́нас) Giedymin Гедзімі́н (Ґедымі́н)
1341—1345 Евну́тий (Явну́т) Jaunutis (Яуну́тис) Jawnut Яўну́т
1345—1377 Algirdas kunigaikštis.jpg Ольгерд Algirdas (А́льгирдас) Olgierd Альге́рд
1377—1381
1382—1392 Sigismund II Augustus by Marcello Bacciarelli.png Яга́йло Jogaila (Йога́йла) Władysław II Jagiełło Яга́йла
1381—1382 Kiejstut.JPG Ке́йстут Kęstutis (Кясту́тис) Kiejstut Кейсту́т
1392—1430 Vitaut grav xvi.jpg Ви́товт Vytautas (Ви́таутас) Witold Ві́таўт Вялікі
1430—1432 Lithuanian Grand Duke Švitrigaila.jpg Свидрига́йло Švitrigaila (Швитрига́йла) Świdrygiełło Свідрыга́йла
1432—1440 Žygimont Kiejstutavič. Жыгімонт Кейстутавіч (J. Aziambłoŭski, 1840).jpg Сигизму́нд Ке́йстутович (Жигимо́нт) Žygimantas Kęstutaitis (Жиги́мантас Кястута́йтис) Zygmunt Kiejstutowicz Жыгімо́нт I Кейсту́тавіч
1440—1492 Casimir IV Jagiellon.PNG Казими́р Ягелло́н Kazimieras Jogailaitis (Кази́мерас Йогайла́йтис) Kazimierz Jagiellończyk Казімі́р Ягело́нчык
1492—1506 Alexander of Poland.PNG Алекса́ндр Ягелло́н Aleksandras (Алякса́ндрас) Aleksander Jagiellończyk Алякса́ндр Ягело́нчык
1506—1548 Lesseur-Zygmunt I Stary.jpg Сигизму́нд Ста́рый Žygimantas Senasis (Жиги́мантас Сяна́сис) Zygmunt Stary Жыгімо́нт I Стары́
1548—1572 Charles II, Archduke of Austria by Bacciarelli.png Сигизму́нд Авгу́ст Žygimantas Augustas (Жиги́мантас Аугустас) Zygmunt August Жыгімо́нт II А́ўгуст
Выборные великие князья 1573—1795 годов
Годы правления Портрет Русское Литовское Польское Белорусское
1573—1574 Anjou 1570louvre.jpg Генрих Валуа Henrikas Valua Henryk Walezy Генрых Валуа
1575—1586
(вместе с мужем: 1576—1586) Анна Ягеллонка Ona Jogailaitė Anna Jagiellonka Ганна Ягелонка
вместе с женой 1576—1586 Stefan Batory. Стэфан Баторы (Vilnia, XVI).jpg Стефан Баторий Steponas Batoras Stefan Batory Стэфан Баторый
1587—1632 Sigismund III of Poland-Lithuania and Sweden (Martin Kober).jpg Сигизмунд III Ваза Zigmantas III Vaza Zygmunt III Waza Жыгімонт III Ваза
1632—1648 Rubens Władysław Vasa (detail).jpg Владислав IV Ваза Vladislovas IV Vaza Władysław IV Waza Уладзіслаў IV Ваза
1648—1668, отрёкся Schultz John II Casimir.jpg Ян II Казимир Ваза Jonas II Kazimieras Vaza Jan II Kazimierz Waza Ян II Казімір Ваза
1669—1673 Michał Korybut Wiśniowiecki.PNG Михаил Корибут Вишневецкий Mykolas Kaributas Višnioveckis Michał Korybut Wiśniowiecki Міхась Карыбут-Вішнявецкі
1673—1696 Schultz John III Sobieski with the Order of the Holy Spirit.png Ян III Собеский Jonas III Sobieskis Jan III Sobieski Ян III Сабескі
1697—1704
1709—1733 AugustII.jpg Август II Сильный Augustas II Stiprusis August II Mocny Аўгуст II Моцны
1704—1709
1733—1734 Stanisław Leszczyński par Girardet.PNG Станислав Лещинский Stanislovas Leščinskis Stanisław Leszczyński Станіслаў I Ляшчынскі
1734—1763 King Augustus III of Poland.jpg Август III Augustas III August III Аўгуст III
1764—1795, отрёкся Stanisław August Poniatowski coronation robes.jpg Станислав II Август Понятовский Stanislovas II Augustas Poniatovskis Stanisław II August Poniatowski Станісл
Біздің заманымызға дейін 1 мыңжылдықтың 2-жартысынан бастап Еуразияның этникалық-саяси тарихында Орталық Азияның көшпелі тайпалары ролі артты. Біздің заманымызға дейін 4-3 ғасырларда Қытайдың солтүстігі мен Орталық Азияда ғұндар деген тайпалар бірлестігі (сюнну, дунху) пайда болды. Нақты айтқанда, біздің заманымыздың дейін 209 жылы бой көтеріп, біздің заманымызда 216 жылы дейін дәурен сүрді.
Шаңырағын көтерген әйгілі Мөде (Мотэ) батыр. Біздің заманымызға дейін 209 жылы Мөде әкесін өлтіріп, таққа ие болады.
Осы заманнан бастап, ғұн мемлекеті күшейе бастады (атап айтсақ, біздің заманымызға дейін 188 жылы ғұндар өзіне қытай императоры Гао-Диды бағындырады, хань династиясы ғұндарға салық төлеп тұрғаны белгілі. Юечжи, ловфань, байянь, үйсүн тағы да басқа тайпалардың жерін тартып алады.)
Ғұндар Байкалдан Тибетке, Шығыс Түркістаннан Хуанхэ өзеніне дейінгі жерде мемлекет құрды. Оның әскері 300-400 мың болды.
Мөде қайтыс болғаннан кейін өзара қырқыс басталды. Хулагу кезінде, біздің заманымызға дейін 47 жылы ғұндар оңтүстік және солтүстік болып екіге бөлінді. Оңтүстік ғұндар Қытай бодандығын қабылдады, ал солтүстігіндегілер орталық азиялық тайпалармен одақтасып батысқа кетіп, өз тәуелсіздіктерін сақтады. Алайда, үнемі Қытайдың қысымына түскендіктен Тянь-Шаньды асып өтіп, қаңлыларға келді. Бұл ғұндардың Орта Азия мен Қазақстанға алғашқы қоныс аударуы болды.
Екінші қоныс аудару біздің заманымыздың 1 ғасырында болды. 93 жылы Қытайлар ығыстырған солтүстік ғұндар тағы да батысқа қарай жылжыды. Олар Қазақстан территориясы арқылы батысқа бет алды. Бұл көшпенділердің Қазақстанға енуіне байланысты шығыс иранның қаңлы тайпаларының түріктенуі басталады.
Біздің заманымыздың 1 мыңжылдығы басында Жетісу, оңтүстік қазақстан тайпаларының кескін-келбеті монғолдана бастады. Ғұндар жергілікті тайпаларды бағындырып, Сырдария бойымен Арал өңіріне, орталық және батыс Қазақстан аймақтарына барып енеді. Ғұндардың біздің заманымыздың 4 ғасырда Шығыс және Орталық Еуропа жеріне келуіне үш ғасыр уақыт керек болды.
Ғұндар Рим империясына қауіп төндірді. 5 ғасырдың 30-жылдары ғұндардың басшысы Аттила Еуропа халқының үрейін ұшырды. 375-376 жылдары вестготтардың Қазақстан даласынан келген ғұндармен күресі ежелгі Рим империясының құлауына әкелді.