Зат алмасу немесе метаболизм деп тірі ағзада өтетін барлық химиялық реакциялардың жиынын айтамыз. Зат алмасу нәтижесінде ағзаға қажет заттар түзіледі және энергия бөлінеді. Ағза мен сыртқы орта арасында әрқашан зат және энергия алмасуы үздіксіз жүріп отырады. Күрделі қоректік заттар ас қорыту мүшелерінде қорытылып құрылысы жай заттарға айналған соң ащы ішектен қанға және лимфаға өтеді. Қан және лимфа ағыны арқылы ұлпаларға жеткізіледі. Әр мүшенің жасушалары өзіне тән және өсіп-өнуіне қажетті қарапайым заттарды түзеді. Қоректік заттардың ыдырауынан пайда болған энергияны жасушалар әр-түрлі физиологиялық үрдістер үшін жұмсайды. Артық түскен заттарды өзіне қор етіп жинайды (мысалы, гликоген, май). Ал жасушалардың тіршілік етуі нәтижесінде түзілген керексіз заттар өкпе, тері ішек арқылы сыртқа шығарылып отырады.
АСТРАХАНСКОЕ ВОССТАНИЕ (1705-1706), выступление стрельцов, солдат, посадских и работных людей в Астрахани против налогов и произвола властей в июле 1705 — марте 1706 года. Причинами восстания стали усиление налогового гнета, произвол и насилия местной администрации и офицеров гарнизона. Воевода Т. Ржевский самовольно повысил налог на соль, были введены новые налоги (на бани, погреба, печи) . Цены на товары выросли в несколько раз. Жалованье солдатам и стрельцам было снижено, офицеры заставляли их работать на себя. Непосредственным поводом к выступлению послужил указ Петра I о запрещении носить русское платье и бороды, который Ржевский выполнял с необычайной жестокостью — отрезал бороды «с кровью» . Восстание началось в ночь на 30 июля 1705 года. Отряд стрельцов и солдат ворвался в городской кремль и стал истреблять «начальных людей» и офицеров-иноземцев. Возглавляли восстание астраханские стрельцы Иван Шелудяк и Прохор Носов, рыбопромышленник, купец гостиной сотни Яков Носов. Восставших поддержало почти все городское население. Власть перешла в руки городского собрания (круга) , которое избрало совет старшин. Были отменены новые налоги, повышено жалованье стрельцам и солдатам, отменен указ о ношении иностранного платья и брадобритии. Восстание охватило и соседние города Красный Яр, Черный Яр, Гурьев, Терки. Восставшие двинулись вверх по Волге, на Москву, но были разбиты под Царицыном. Неудачей закончились и их попытки привлечь на свою сторону донских казаков. Среди восставших произошел раскол; купечество и верхушка стрельцов, боясь разбушевавшейся «черни» , отошли от восстания и отправили к царю посланцев с повинной. Все это облегчило подавление восстания. 13 марта 1706 года царские войска под командованием Б. П. Шереметева штурмом овладели Астраханью и разгромили восставших. Сотни участников восстания были казнены, умерли от пыток, сосланы в Сибирь.
Зат алмасу немесе метаболизм деп тірі ағзада өтетін барлық химиялық реакциялардың жиынын айтамыз. Зат алмасу нәтижесінде ағзаға қажет заттар түзіледі және энергия бөлінеді. Ағза мен сыртқы орта арасында әрқашан зат және энергия алмасуы үздіксіз жүріп отырады. Күрделі қоректік заттар ас қорыту мүшелерінде қорытылып құрылысы жай заттарға айналған соң ащы ішектен қанға және лимфаға өтеді. Қан және лимфа ағыны арқылы ұлпаларға жеткізіледі. Әр мүшенің жасушалары өзіне тән және өсіп-өнуіне қажетті қарапайым заттарды түзеді. Қоректік заттардың ыдырауынан пайда болған энергияны жасушалар әр-түрлі физиологиялық үрдістер үшін жұмсайды. Артық түскен заттарды өзіне қор етіп жинайды (мысалы, гликоген, май). Ал жасушалардың тіршілік етуі нәтижесінде түзілген керексіз заттар өкпе, тері ішек арқылы сыртқа шығарылып отырады.