Тенгрианство — религия, основанная на вере в Создателя, предположительно возникла в конце II — начале I тыс. до н. э., но не позднее V—III вв. до н. э. Его сближают с хуннуским ченли («небо»), существуют и более широкие параллели с китайским Тянь, шумерским Дингир, «небо».
особенности мировозреннии тюрков, Умай ана, Эрлиг
Древние тюрки по большей части были язычниками. Основным течением было тенгринство – культ неба. В мировоззрении древнего тюрка мир состоял из слоев окружностей. Самая большая окружность – это Тенгри, Умай, верхний небесный мир. Средний квадрат символизировал земной мир и воду. Внутренняя малая окружность символизировала загробное царство.
Происхождение мира древние тюрки представляли следующим образом. Земля и небо некогда были едины и пребывали в состоянии хаос аи мрака.
Тенгри – создала землю, доставая со дна океана песок. Вторая, Ирек, обиделась и поднялась в небо.
У божества Тенгри есть жена – Умай, она покровительствует ремеслам, женщинам, детям и оберегает семью.
Верховное божество загробного царства зовут Эрлиг.
тюркская писменность (в закрепе есть еще фото):
Древнетюркская письменность VII-XII до н.э. Türük bitig > Тюркская письменность // подлинная древнетюркская письменность. Древнетюркская письменность основана на графеме, состоящей из 40 тамго-образных знаков, в своей структуре имеет фоно-морфемный характер. Знаки были универсальными, поэтому все тюркские народы легко могли их читать и писать. Древнетюркская письменность одна из великих наследий мировой цивилизации, была использована на обширной территории, занимающая весь Евразийский континент, начиная с современной Монголии, Алтая, Тувы; Хакасии – Енисей, Абакан, река Кем; Бурятии, Якутии – Байкал, Лена; Восточного Туркестана – впадина Турпан, Дунхуань, Миран; Казахстана – реки Иртыш, Талас, Или, Сыр, Волга, Урал; Узбекистана -Фергана; Северного-Кавказа; Восточная Европа- Дон, Кубань, Терека.
ислам:
В переводе с арабского ислам означает «предание себя Богу», а мусульманин — человек, «преданный Богу». Так же как и иудеи и христиане, мусульмане — монотеисты. Они считают, что существует только один-единственный Бог, сотворивший мир и все, что его наполняет. По-арабски Бог — Аллах. Так же называют Бога и арабоязычные христиане. При этом, согласно мусульманской традиции, у Бога целых 99 имен — вот лишь некоторые из них: Милостивый, Милосердный, Царь, Святой, Мирный, Верный, Охранитель, Великий, Могучий, Превознесенный, Творец, Создатель, Образователь, Мудрый.
Мусульмане верят в ангелов и демонов, которых Бог сотворил до человека, в пророков, большинство из которых отождествляются с библейскими персонажами (Ибрагим — Авраам, Муса — Моисей и даже Иса — Иисус Христос), а также, подобно иудеям и христианам, ожидают пришествия Мессии (Махди) в конце времен. Ислам — самая быстрорастущая мировая религия: сегодня в мире более полутора миллиардов ее последователей.
буддизм:
БУДДИ́ЗМ, европейское обозначение древнейшей мировой религии, возникшей в Индии в сер. 1-го тыс. до н. э. и восходящей к учению отшельника Cиддхартхи Гаутамы, носящего титул Будды (санскр. – «Пробуждённый», однако в обращении к нему чаще использовалось слово Бхагаван – «Благословенный»; см. Будда Шакьямуни). Сами буддисты называют себя «бауддха» (последователи Будды), а своё вероисповедание – «Буддха Дхарма» («Учение, Истина, или Закон, Будды»). Буддизм как религия и филос. учение зиждется на авторитете Будды, модели его жизненного пути, и прежде всего опыта «пробуждения» (бодхи), в котором ему открылась истина (Дхарма) о природе человека и о возможности его спасения (нирвана).
тотомизм:
ТОТЕМИЗМ – одна из ранних форм религии, суть которой составляет вера в существование особого рода мистической связи между какой-либо группой людей (род, племя) и определенным видом животных или растений (реже – явлениями природы и неодушевленными предметами). Название этой формы религиозных верований происходит от слова «ототем», которое на языке североамериканских индейцев оджибве означает «род его».
Bağlayıcılar sintaktik vəzifələrinə görə tabesizlik və tabelilik bağlayıcılarına bölünür. Tabesizlik bağlayıcıları sade cümləni həmcins üzvlərini və tabesiz mürəkkəb cümləni əmələ gətirən sadə cümlələri əlaqələndirməklə yanaşı, onlar arasında müxtəlif məna münasibətlərini də ifadə edir.
Tabesizlik bağlayıcılarının mənaca aşağıdakı növləri vardır:
1 Birləşdirmə bağlayıcıları: və, ilə (-la). Məsələn, Onun oxumaq və yazmağa çox böyük həvəsi vardı. Orxanla Rəşad gördükləri işdən məmnun idilər.
Və bağlayıcısı həm sadə cümlənin həmcins üzvlərini, həm də tabesiz mürəkkəb cümlənin tərəflərini bir- birinə bağlayır. Məsələn, Biz olimpiadada qalib gəldık və müəlllimlərimiz bu qalibiyyətimizə çox sevindi ( tabesiz mürəkkəb cümlənin tərəfləri arasında işlənmişdır). Hüseyn və Uğur qardaşdırlar
İlə (-la) bağlayıcısı isə yalnız sadə cümlənin həmcins üzvlərini bir – birinə bağlayır. Məsələn, Sənlə mən bu işin öhdəsindən gələ bilərik. Kitabla dəftəri stolun üzərindən götür.
İlə bağlayıcısıvə ilə qoşması omonimdir. Bunları birbirindən fərqləndirmək üçün bilmək lazımdır ki, və bağlayıcısı həmişə ilə bağlayıcısının yerində işlənə bilir. İlə bağlayıcısını vergüllə də əvəz etmək mümkündür, yəni bu bağlayıcının yerində vergül də işlənə bilər. Məsələn, Xeyir ilə şər qardaşdır. İlə qoşmasını isə və bağlayıcısı ilə əvəz etmək olmur. Məsələn, Sabah səninlə görüşməliyəm.
Qarşılaşdırma bağlayıcıları: amma, ancaq, lakin, fəqət, halbuki, isə. Bu bağlayıcılar iki zidd anlayışı bildirir. Məsələn, Mən də iştəyirdim, amma getməyəcəm. Guya ki əhvalatı bilmirsən, halbuki hər şeydən xəbərdarsan. Mən ərəbəm, ancaq həqiqəti dana bilmərəm.
Amma, ancaq, lakin, halbuki bağlayıcılarından əvvəl vergül qoyulur.
Bölüşdürmə bağlayıcıları: ya, ya da, ya da ki, gah, gah da, gah da ki, və ya, yaxud, və yaxud, istər, istərsə də və s. Məsələn, Gah yeriyirdik, gah dayanırdıq. Ya dərsi diqqətlə dinlə, ya dda sinifdən çıx. İstər gənclərin, istərsə də yaşlıların bu mövzuya böyük həvəsi vardı.
Cqmlədə təkrar olunan gah, ya bağlayıcılarının ikinci hissəsindən əvvəl vergül qoyulur.
İştirak bağlayıcıları: həm, həm də, həm də ki, da, də, həmçinin, habelə, o cümlədən, hətta, o sıradan və s. Məsələn, İnsanın həm zahiri, həm daxili gözəl olmalıdır. Hamı, hətta Sevinc də gəlmişdi. Günel də, Ülviyyə də sevinirdi. Bizdə Banuçiçək adı da var. İclasda şairlər, yazıçılar, müəllimlər, habelə tələbələr də iştirak edirdilər. Cümlədə təkrar olunan həm bağlayıcısının ikinci hissəsindən əvvəl, da də bağlayıcısından sonra vergül qoyulur. Cümlənin içərisində olan hətta, habelə, həmçinin, o cümlədən bağlayıcısndan əvvəl vergül işlənir.
Qeyd: İsmin yerkik hal şəkilçisi olan – da2 ilə da, də bağlayəcəsə oxşardır. İsmin yerlik hal şəkilçisi olan – da2 sözlərə bitişik yazılır, vurğulu olur. Məsələn, məndə, kitabda, otaqda, həyətdə və s. Da, də bağlayıcısı isə vurğusuz olur və ayrı yazılır.
тенгрианство:
Тенгрианство — религия, основанная на вере в Создателя, предположительно возникла в конце II — начале I тыс. до н. э., но не позднее V—III вв. до н. э. Его сближают с хуннуским ченли («небо»), существуют и более широкие параллели с китайским Тянь, шумерским Дингир, «небо».
особенности мировозреннии тюрков, Умай ана, Эрлиг
Древние тюрки по большей части были язычниками. Основным течением было тенгринство – культ неба. В мировоззрении древнего тюрка мир состоял из слоев окружностей. Самая большая окружность – это Тенгри, Умай, верхний небесный мир. Средний квадрат символизировал земной мир и воду. Внутренняя малая окружность символизировала загробное царство.
Происхождение мира древние тюрки представляли следующим образом. Земля и небо некогда были едины и пребывали в состоянии хаос аи мрака.
Тенгри – создала землю, доставая со дна океана песок. Вторая, Ирек, обиделась и поднялась в небо.
У божества Тенгри есть жена – Умай, она покровительствует ремеслам, женщинам, детям и оберегает семью.
Верховное божество загробного царства зовут Эрлиг.
тюркская писменность (в закрепе есть еще фото):
Древнетюркская письменность VII-XII до н.э. Türük bitig > Тюркская письменность // подлинная древнетюркская письменность. Древнетюркская письменность основана на графеме, состоящей из 40 тамго-образных знаков, в своей структуре имеет фоно-морфемный характер. Знаки были универсальными, поэтому все тюркские народы легко могли их читать и писать. Древнетюркская письменность одна из великих наследий мировой цивилизации, была использована на обширной территории, занимающая весь Евразийский континент, начиная с современной Монголии, Алтая, Тувы; Хакасии – Енисей, Абакан, река Кем; Бурятии, Якутии – Байкал, Лена; Восточного Туркестана – впадина Турпан, Дунхуань, Миран; Казахстана – реки Иртыш, Талас, Или, Сыр, Волга, Урал; Узбекистана -Фергана; Северного-Кавказа; Восточная Европа- Дон, Кубань, Терека.
ислам:
В переводе с арабского ислам означает «предание себя Богу», а мусульманин — человек, «преданный Богу». Так же как и иудеи и христиане, мусульмане — монотеисты. Они считают, что существует только один-единственный Бог, сотворивший мир и все, что его наполняет. По-арабски Бог — Аллах. Так же называют Бога и арабоязычные христиане. При этом, согласно мусульманской традиции, у Бога целых 99 имен — вот лишь некоторые из них: Милостивый, Милосердный, Царь, Святой, Мирный, Верный, Охранитель, Великий, Могучий, Превознесенный, Творец, Создатель, Образователь, Мудрый.
Мусульмане верят в ангелов и демонов, которых Бог сотворил до человека, в пророков, большинство из которых отождествляются с библейскими персонажами (Ибрагим — Авраам, Муса — Моисей и даже Иса — Иисус Христос), а также, подобно иудеям и христианам, ожидают пришествия Мессии (Махди) в конце времен. Ислам — самая быстрорастущая мировая религия: сегодня в мире более полутора миллиардов ее последователей.
буддизм:
БУДДИ́ЗМ, европейское обозначение древнейшей мировой религии, возникшей в Индии в сер. 1-го тыс. до н. э. и восходящей к учению отшельника Cиддхартхи Гаутамы, носящего титул Будды (санскр. – «Пробуждённый», однако в обращении к нему чаще использовалось слово Бхагаван – «Благословенный»; см. Будда Шакьямуни). Сами буддисты называют себя «бауддха» (последователи Будды), а своё вероисповедание – «Буддха Дхарма» («Учение, Истина, или Закон, Будды»). Буддизм как религия и филос. учение зиждется на авторитете Будды, модели его жизненного пути, и прежде всего опыта «пробуждения» (бодхи), в котором ему открылась истина (Дхарма) о природе человека и о возможности его спасения (нирвана).
тотомизм:
ТОТЕМИЗМ – одна из ранних форм религии, суть которой составляет вера в существование особого рода мистической связи между какой-либо группой людей (род, племя) и определенным видом животных или растений (реже – явлениями природы и неодушевленными предметами). Название этой формы религиозных верований происходит от слова «ототем», которое на языке североамериканских индейцев оджибве означает «род его».
города тюркского каганата:
Казахстан, Кигргизия, Узбекистан, Азербайджан, Туркмения, Узбекистан,
Bağlayıcılar sintaktik vəzifələrinə görə tabesizlik və tabelilik bağlayıcılarına bölünür. Tabesizlik bağlayıcıları sade cümləni həmcins üzvlərini və tabesiz mürəkkəb cümləni əmələ gətirən sadə cümlələri əlaqələndirməklə yanaşı, onlar arasında müxtəlif məna münasibətlərini də ifadə edir.
Tabesizlik bağlayıcılarının mənaca aşağıdakı növləri vardır:
1 Birləşdirmə bağlayıcıları: və, ilə (-la). Məsələn, Onun oxumaq və yazmağa çox böyük həvəsi vardı. Orxanla Rəşad gördükləri işdən məmnun idilər.
Və bağlayıcısı həm sadə cümlənin həmcins üzvlərini, həm də tabesiz mürəkkəb cümlənin tərəflərini bir- birinə bağlayır. Məsələn, Biz olimpiadada qalib gəldık və müəlllimlərimiz bu qalibiyyətimizə çox sevindi ( tabesiz mürəkkəb cümlənin tərəfləri arasında işlənmişdır). Hüseyn və Uğur qardaşdırlar
İlə (-la) bağlayıcısı isə yalnız sadə cümlənin həmcins üzvlərini bir – birinə bağlayır. Məsələn, Sənlə mən bu işin öhdəsindən gələ bilərik. Kitabla dəftəri stolun üzərindən götür.
İlə bağlayıcısıvə ilə qoşması omonimdir. Bunları birbirindən fərqləndirmək üçün bilmək lazımdır ki, və bağlayıcısı həmişə ilə bağlayıcısının yerində işlənə bilir. İlə bağlayıcısını vergüllə də əvəz etmək mümkündür, yəni bu bağlayıcının yerində vergül də işlənə bilər. Məsələn, Xeyir ilə şər qardaşdır. İlə qoşmasını isə və bağlayıcısı ilə əvəz etmək olmur. Məsələn, Sabah səninlə görüşməliyəm.
Qarşılaşdırma bağlayıcıları: amma, ancaq, lakin, fəqət, halbuki, isə. Bu bağlayıcılar iki zidd anlayışı bildirir. Məsələn, Mən də iştəyirdim, amma getməyəcəm. Guya ki əhvalatı bilmirsən, halbuki hər şeydən xəbərdarsan. Mən ərəbəm, ancaq həqiqəti dana bilmərəm.
Amma, ancaq, lakin, halbuki bağlayıcılarından əvvəl vergül qoyulur.
Bölüşdürmə bağlayıcıları: ya, ya da, ya da ki, gah, gah da, gah da ki, və ya, yaxud, və yaxud, istər, istərsə də və s. Məsələn, Gah yeriyirdik, gah dayanırdıq. Ya dərsi diqqətlə dinlə, ya dda sinifdən çıx. İstər gənclərin, istərsə də yaşlıların bu mövzuya böyük həvəsi vardı.
Cqmlədə təkrar olunan gah, ya bağlayıcılarının ikinci hissəsindən əvvəl vergül qoyulur.
İştirak bağlayıcıları: həm, həm də, həm də ki, da, də, həmçinin, habelə, o cümlədən, hətta, o sıradan və s. Məsələn, İnsanın həm zahiri, həm daxili gözəl olmalıdır. Hamı, hətta Sevinc də gəlmişdi. Günel də, Ülviyyə də sevinirdi. Bizdə Banuçiçək adı da var. İclasda şairlər, yazıçılar, müəllimlər, habelə tələbələr də iştirak edirdilər. Cümlədə təkrar olunan həm bağlayıcısının ikinci hissəsindən əvvəl, da də bağlayıcısından sonra vergül qoyulur. Cümlənin içərisində olan hətta, habelə, həmçinin, o cümlədən bağlayıcısndan əvvəl vergül işlənir.
Qeyd: İsmin yerkik hal şəkilçisi olan – da2 ilə da, də bağlayəcəsə oxşardır. İsmin yerlik hal şəkilçisi olan – da2 sözlərə bitişik yazılır, vurğulu olur. Məsələn, məndə, kitabda, otaqda, həyətdə və s. Da, də bağlayıcısı isə vurğusuz olur və ayrı yazılır.