Вызначце з дапамогай слоўніка літаратуразнаўчых тэрмінаў агульнае і адметнае паміж такімі фальклорнымі жанрамі, як байка, казка, легенда, паданне, прытча
Байка —невялікі звычайна вершаваны, алегарычны твор павучальна-гумарыстычнага ці са-тырычнага характару. 2. (перан.) апавяданне, выду-маная гісторыя з фантастычнымі элементамі.
Казка — жанр вуснай народнай творчасці, звы-чайна празаічнае апавяданне фантастычнага або сацыяльна-бытавога зместу з выкарыстаннем вымыслу (выдумкі). Казка вылучаецца сярод іншых празаіч-ных твораў сваёй паэтычнай мовай, незвычайнай пабудовай, для якой характэрны зачын і канцоўка.
Легенда (лац. legenda — вартае прачытання) — невялікае фальклорнае або літаратурнае фантастычнае апавяданне, у аснове якога ляжыць расказ пра нейкую незвычайную падзею або геройскі ўчынак выдатнага чалавека, успрынятыя як цуд. Дзеянне легенды праецыруецца адначасова на мінулае, цяперашняе і будучае.
Гэтым легенду часам адрозніваюць ад блізкага да яе падання, якое захоўвае памяць пра розныя з’явы і падзеі нацыянальнай гісторыі (бітвы з ворагамі, будаўніцтва храмаў, узнікненне тапанімічных назваў і інш.).
Прытча — невялікі алегарычны аповед павучальнага характару. Яна блізкая да байкі, але, у адрозненне ад апошняй, не мае традыцыйных умоўных персанажаў. У прытчы, паводле Ф. Скарыны, схавана «мудрасць, як моц у дарагім камені, і золата ў пяску, і ядро ў арэху».
Алегорыя (ад стар.-грэч.) — іншасказанне, ўвасабленне ў канкрэтным мастацкім вобразе абстрактнага паняцця, выраз якой-небудзь адцягненай ідэі.
Метафара — троп, ужыванне слова ці выраза ў пераносным значэньні праз супастаўленьне пэўнай з’явы ці прадмета зь іншай з’явай ці прадметам на аснове агульных для іх адзнак і ўласьцівасцей.
Персаніфікацыя (ад лац. persona — асоба і facio — раб-лю) — наданне чалавечых уласцівасцей асобным рэчам, прадметам, з’явам прыроды. Так, прыроду нярэдка «ачалавечвае» Янка Купала («Шэпчуцца явар з калінаю…»). У драматычнай паэме «Адвечная песня» ўласцівасці чалавека нададзены нават такім абстрактным паняццям і з’явам, як жыццё, бяда, голад, холад, асобным порам года (вясна, лета, восень, зіма). Часам у гэтым значэнні ўжываецца тэрмін «увасабленне».
Сімвал — гэта знак, выява якой-небудзь рэчы або жывёлы для абазначэння сутнасці прадмета; умоўны знак якіх-небудзь паняццяў, ідэй, з'яў.
Паняцце сімвала цесна звязана з такімі катэгорыямі як мастацкі вобраз, алегорыя і параўнанне.
Казка — жанр вуснай народнай творчасці, звы-чайна празаічнае апавяданне фантастычнага або сацыяльна-бытавога зместу з выкарыстаннем вымыслу (выдумкі). Казка вылучаецца сярод іншых празаіч-ных твораў сваёй паэтычнай мовай, незвычайнай пабудовай, для якой характэрны зачын і канцоўка.
Легенда (лац. legenda — вартае прачытання) — невялікае фальклорнае або літаратурнае фантастычнае апавяданне, у аснове якога ляжыць расказ пра нейкую незвычайную падзею або геройскі ўчынак выдатнага чалавека, успрынятыя як цуд. Дзеянне легенды праецыруецца адначасова на мінулае, цяперашняе і будучае.
Гэтым легенду часам адрозніваюць ад блізкага да яе падання, якое захоўвае памяць пра розныя з’явы і падзеі нацыянальнай гісторыі (бітвы з ворагамі, будаўніцтва храмаў, узнікненне тапанімічных назваў і інш.).
Прытча — невялікі алегарычны аповед павучальнага характару. Яна блізкая да байкі, але, у адрозненне ад апошняй, не мае традыцыйных умоўных персанажаў. У прытчы, паводле Ф. Скарыны, схавана «мудрасць, як моц у дарагім камені, і золата ў пяску, і ядро ў арэху».
Алегорыя (ад стар.-грэч.) — іншасказанне, ўвасабленне ў канкрэтным мастацкім вобразе абстрактнага паняцця, выраз якой-небудзь адцягненай ідэі.
Метафара — троп, ужыванне слова ці выраза ў пераносным значэньні праз супастаўленьне пэўнай з’явы ці прадмета зь іншай з’явай ці прадметам на аснове агульных для іх адзнак і ўласьцівасцей.
Персаніфікацыя (ад лац. persona — асоба і facio — раб-лю) — наданне чалавечых уласцівасцей асобным рэчам, прадметам, з’явам прыроды. Так, прыроду нярэдка «ачалавечвае» Янка Купала («Шэпчуцца явар з калінаю…»). У драматычнай паэме «Адвечная песня» ўласцівасці чалавека нададзены нават такім абстрактным паняццям і з’явам, як жыццё, бяда, голад, холад, асобным порам года (вясна, лета, восень, зіма). Часам у гэтым значэнні ўжываецца тэрмін «увасабленне».
Сімвал — гэта знак, выява якой-небудзь рэчы або жывёлы для абазначэння сутнасці прадмета; умоўны знак якіх-небудзь паняццяў, ідэй, з'яў.
Паняцце сімвала цесна звязана з такімі катэгорыямі як мастацкі вобраз, алегорыя і параўнанне.