Достижение высоких спортивных результатов в условиях возрастающей конкуренции требует постоянного совершенствования технического мастерства спортсменов. Одним из наиболее перспективных направлений технической подготовки высококвалифицированных спортсменов является совершенствование координационных .
Техническая подготовка осуществляется за счет скоростно-силовых характеристик, совершенствования координации движений и повышения устойчивости технических действий к различным сбивающим факторам. Большинство этих аспектов, за исключением совершенствования координационных , получило широкое отражение в современной научной литературе и в практике работы тренеров. Вместе с тем, горнолыжный спорт, как один из сложно-координационных видов спорта, нуждается в создании системы целенаправленного развития различных видов координационных .
Анализ научно-методической литературы и опрос тренеров показал, что проблема формирования, развития и совершенствования координационных в горных лыжах разработана недостаточно.
Сведения о возрастных закономерностях и сенситивных периодах развития различных видов координационных у горнолыжников носят несистематизированный характер. В практике работы тренеров отсутствуют научно обоснованные программы совершенствования координационных с учетом индивидуально типологических особенностей, что приводит к снижению эффекта тренировочного процесса.
Все это послужило для поиска путей целенаправленного дифференцированного подхода к решению задач, связанных ссовершенствованием координационных у юных горнолыжников.
Таким образом, целью нашей работы является изучение координационных , в соответствии с целью были поставлены следующие задачи:
1. Рассмотреть характеристику и виды координационных ,
2. Изучить средства и методы развития координационных ,
3. Рассмотреть формы проявления и критерии оценки координационных у юных горнолыжников.
Объектом исследования являются координационные , а предметом: средства и методы развития координационных . Методом исследования используется изучение и анализ литературных источников.
1. Характеристика и виды координационных
Для характеристики координационных возможностей человека при выполнении какой-либо двигательной деятельности в отечественной теории и методике физической культуры долгое время применялся термин «ловкость». Начиная с середины 70-х гг. для их обозначения все чаще используют термин «координационные ». Эти понятия близки по смыслу, но не тождественны по содержанию.
В качестве отправной точки при определении понятия «координационные » может служить термин «координация» (от лат. Coordination — согласование, сочетание, приведение в порядок).
Что же касается самого определения «координация движений», то содержание этого понятия более многообразно, чем буквальный перевод с латинского. В настоящее время существует большое количество определений координации движений. Все они, в той или иной степени, подчеркивают какие- то отдельные аспекты этого сложного явления (физиологический, биомеханический, нейрофизиологический, кибернетический).
Еще в 1946 году в книге «Физиология человека» крупнейший и авторитетнейший отечественный ученый в области биомеханики человека, физиологии активности и теории управления движениями Н.А. Бернштейн писал: «Координация движений есть не что иное, как преодоление избыточных степеней свободы наших органов движений, т.е. превращение их в управляемые системы».
Это определение и по сей день является одним из наиболее распространенных и общепризнанных. По мнению Н.А. Бернштейна (1947, 1991), главной трудностью управления двигательного аппарата является преодоление избыточных степеней свободы. Как известно, по подсчету О. Фишера (1906), с учетом возможных перемещений между туловищем, головой и конечностями в человеческом теле находится не менее 107 степеней свободы (возможных основных направлений движений). Например, только руки и ноги имеют по 30 степеней свободы. Поэтому основная задача, которую должен решить человек при координации движений, — исключение избыточных степеней свободы.
Өскемен қаласы 1720 жылы ұлы мәртебелі І Петр патшалық құрып тұрғанда қамал-бекініс ретінде салынған еді. 1868 жылы Өскеменге қала статусы берілді. Қалада сауда, ауылшаруашылығы өнімдерін өңдейтін өндіріс орындары дами бастады, айлақ (пристань) құрылысы басталды. Кейіннен жеңілөнеркәсіп, теміржол құрылысы салына бастады.
Өскемен Қазақстанның батыс-шығыс бөлігінде Ертіс пен Үлбі өзендерінің сағасында орналасқан; көлемі 54,4мың га жерді алып жатыр. Табиғаты өткір континенталды. Қала халқын 320,2 мың адам құрайды. Қазіргі күні Өскеменде 76,8 мың зейнеткер ( жалпы санының 23,9 %) құрайды, оның 2476 –ы Ұлы Отан соғысына қатысқан адамдар.
Қазіргі Өскемен Қазақстандағы түсті металдар орталығының бірінен саналады. Аймақтың жетекші салалары – түсті металдар өндіру, машина жасау. Өскемен қаласы бойынша 6072 шаруашылық субьектісі, 143 акционерлік қоғам, 2335 жауапкершілігі шектеулі серіктестік, 48 шаруа қожалығы, 1333 сауда кәсіпорны тіркелген. Өскемен қаласының ірі және орта кәсіпорындары мен ұйымдарына 78,7 мың адам еңбекке тартылған, оның ішінде 31,4 мың адам өндіріс сферасында, 5,8 мың адам - құрлыста, 16,1 мың. адам – білім мен денсаулық сақтау саласында, 9,7 мың. адам саудада, 10,3 мың адам – көлік пен байланыс саласында т.б. еңбек етеді.
ХІХ ғасырдың басында Ресей үкіметі өзінің оңтүстік Сібір аумағын кеңейтіп, шекарадағы әскери қорғаныс шебін күшейтті. 1720 жылдың 12 тамызы күні Ресей армиясының әскери отряды Ертіс пен Үлбі өзендерінің түйіскен жеріне келіп тоқтап, қамал құрлысын бастады. Бұл күн Өскемен қаласының негізі қаланған күн болып саналады.
І Петр дәуірінде тұрғызылған бұл қаланың өз заманына сәйкес келбеті және қала құрлысын дамыту жоспары болды.
1845 жылы бұрынғы бекіністің, яғни қала құрлысын одан әрі дамытудың негізгі жобасы бекітілді. Бұл жоба бойынша қала аумағының құрлысы солтүстік бағытта дамыды. Қала негізін шіркеулер мен дүкендер, көпшілік орындар қалады. Сауда алаңдары бұрынғы бейіттердің орнына орналасып жатты. Шөп, ағаш сататын алаңдар бұрынғы бейіттің орны (Орджоникидзе мен Ушанов көшелерінің қиылысқан жері) қазір қаланың негізгі алаңдарының біріне айналған. Бұрынғы мұсылмандар зиратының орнына бүгінгі күні Орталық базар орналасқан.
90 – жылдардағы экономикалық қыспақ кезеңінде батыс-шығыс өндірістік тармағы және сол жағалауды игеру қатты қолға алынды. Бүгінгі күні қала орталығында күрделі жөндеу жүргізу тоқтатылған. Оның себебі қала ішіндегі құрлыс салуға жоспарланған аумақтардан маңыздылығы екінші қатардағы құрлыс обьектілері орын алған, сол сияқты, қала халқының санының азаюына байланысты (соңғы 10 жыл ішінде 3,2 % ке азайған,) тұрғын үйлер салу нарығына сұраныс төмендеген. Осыған байланысты тұрғын үй құрлысы да баяу дамуда.
1997 жылы қаланың билік үкіметі «Болашақта Өскемен қаласын дамыту концепциялары» жөнінде Өскемен, Петербург, Алматы, Новосибир қалаларының ірі жобалау ұйымдары арасында байқау жариялады. Негізгі қала құрлысын сол жағалауда, Ертіс өзенінің жағалауында дамыту ұсынылды. Әкімшілік, іскерлік және мәдени орталықтар қаланың тарихи бөлігіне орналасады. Транспорт схемасынан жаңа көпірлер мен магистралдар орын алатын болады. Қала аумағында су және теміржол транспортын пайдалану көзделініп отыр.
2005 жылғы сәуірдегі айындағы мәліметтерге сәйкес Өскемен қаласында халқының саны жедел деректер бойынша 301,4 мың адамды құрады. 2004 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда бұл көрсеткіш 98,9%-ды құрап 3,2 мың адамға азайды. Соның ішінде қала халқы – 290,7 мың адамды (98,8%), ауыл халқы – 10,7 мың адамды (101,9%) құрады.
Өскемен қаласында ауыл шаруашылық өнімдерін өндірумен 5 ауыл шауашылық құрылымы, 18 шаруа қожалығы және қолдарында мал ұстайтын 3,5 мыңнан астам үй шаруашылықтары айналысты. Ағымдағы жылғы қаңтар-наурызда шаруашылықтарның барлық санаттарымен союға өткізілген мал құстың тірілей салмағы 452,8 тоннаны құрады, бұл өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 5,7%-ға артық. 3178 тонна сиыр сүті (өткен жылдың сәйкес кезеңіне қатысты алғанда 100,3%) мен 1099,9 мың дана жұмыртқа өндірілді. 2005 жылғы қаңтар-мамыр айларында шаруашылықтың барлық санаттарымен 3431 бас бұзау, 4425 бас торай, 2626 бас қозы мен лақ, 179 бас құлын алынды.
Қорыта айтқанда, Өскемен қаласы өзінің 280 жылдық жүріп өткен жолында әлеуметтік, экономикалық және саяси дамудың барлық факторларын бастан өткерді. Бірақта қандай құбылыстар мен оқиғалар болып өтсе де өзіндік салт - дәстүрлері мен мәдениетін жоғалтқан жоқ
Достижение высоких спортивных результатов в условиях возрастающей конкуренции требует постоянного совершенствования технического мастерства спортсменов. Одним из наиболее перспективных направлений технической подготовки высококвалифицированных спортсменов является совершенствование координационных .
Техническая подготовка осуществляется за счет скоростно-силовых характеристик, совершенствования координации движений и повышения устойчивости технических действий к различным сбивающим факторам. Большинство этих аспектов, за исключением совершенствования координационных , получило широкое отражение в современной научной литературе и в практике работы тренеров. Вместе с тем, горнолыжный спорт, как один из сложно-координационных видов спорта, нуждается в создании системы целенаправленного развития различных видов координационных .
Анализ научно-методической литературы и опрос тренеров показал, что проблема формирования, развития и совершенствования координационных в горных лыжах разработана недостаточно.
Сведения о возрастных закономерностях и сенситивных периодах развития различных видов координационных у горнолыжников носят несистематизированный характер. В практике работы тренеров отсутствуют научно обоснованные программы совершенствования координационных с учетом индивидуально типологических особенностей, что приводит к снижению эффекта тренировочного процесса.
Все это послужило для поиска путей целенаправленного дифференцированного подхода к решению задач, связанных ссовершенствованием координационных у юных горнолыжников.
Таким образом, целью нашей работы является изучение координационных , в соответствии с целью были поставлены следующие задачи:
1. Рассмотреть характеристику и виды координационных ,
2. Изучить средства и методы развития координационных ,
3. Рассмотреть формы проявления и критерии оценки координационных у юных горнолыжников.
Объектом исследования являются координационные , а предметом: средства и методы развития координационных . Методом исследования используется изучение и анализ литературных источников.
1. Характеристика и виды координационных
Для характеристики координационных возможностей человека при выполнении какой-либо двигательной деятельности в отечественной теории и методике физической культуры долгое время применялся термин «ловкость». Начиная с середины 70-х гг. для их обозначения все чаще используют термин «координационные ». Эти понятия близки по смыслу, но не тождественны по содержанию.
В качестве отправной точки при определении понятия «координационные » может служить термин «координация» (от лат. Coordination — согласование, сочетание, приведение в порядок).
Что же касается самого определения «координация движений», то содержание этого понятия более многообразно, чем буквальный перевод с латинского. В настоящее время существует большое количество определений координации движений. Все они, в той или иной степени, подчеркивают какие- то отдельные аспекты этого сложного явления (физиологический, биомеханический, нейрофизиологический, кибернетический).
Еще в 1946 году в книге «Физиология человека» крупнейший и авторитетнейший отечественный ученый в области биомеханики человека, физиологии активности и теории управления движениями Н.А. Бернштейн писал: «Координация движений есть не что иное, как преодоление избыточных степеней свободы наших органов движений, т.е. превращение их в управляемые системы».
Это определение и по сей день является одним из наиболее распространенных и общепризнанных. По мнению Н.А. Бернштейна (1947, 1991), главной трудностью управления двигательного аппарата является преодоление избыточных степеней свободы. Как известно, по подсчету О. Фишера (1906), с учетом возможных перемещений между туловищем, головой и конечностями в человеческом теле находится не менее 107 степеней свободы (возможных основных направлений движений). Например, только руки и ноги имеют по 30 степеней свободы. Поэтому основная задача, которую должен решить человек при координации движений, — исключение избыточных степеней свободы.
Өскемен қаласы 1720 жылы ұлы мәртебелі І Петр патшалық құрып тұрғанда қамал-бекініс ретінде салынған еді. 1868 жылы Өскеменге қала статусы берілді. Қалада сауда, ауылшаруашылығы өнімдерін өңдейтін өндіріс орындары дами бастады, айлақ (пристань) құрылысы басталды. Кейіннен жеңілөнеркәсіп, теміржол құрылысы салына бастады.
Өскемен Қазақстанның батыс-шығыс бөлігінде Ертіс пен Үлбі өзендерінің сағасында орналасқан; көлемі 54,4мың га жерді алып жатыр. Табиғаты өткір континенталды. Қала халқын 320,2 мың адам құрайды. Қазіргі күні Өскеменде 76,8 мың зейнеткер ( жалпы санының 23,9 %) құрайды, оның 2476 –ы Ұлы Отан соғысына қатысқан адамдар.
Қазіргі Өскемен Қазақстандағы түсті металдар орталығының бірінен саналады. Аймақтың жетекші салалары – түсті металдар өндіру, машина жасау. Өскемен қаласы бойынша 6072 шаруашылық субьектісі, 143 акционерлік қоғам, 2335 жауапкершілігі шектеулі серіктестік, 48 шаруа қожалығы, 1333 сауда кәсіпорны тіркелген. Өскемен қаласының ірі және орта кәсіпорындары мен ұйымдарына 78,7 мың адам еңбекке тартылған, оның ішінде 31,4 мың адам өндіріс сферасында, 5,8 мың адам - құрлыста, 16,1 мың. адам – білім мен денсаулық сақтау саласында, 9,7 мың. адам саудада, 10,3 мың адам – көлік пен байланыс саласында т.б. еңбек етеді.
ХІХ ғасырдың басында Ресей үкіметі өзінің оңтүстік Сібір аумағын кеңейтіп, шекарадағы әскери қорғаныс шебін күшейтті. 1720 жылдың 12 тамызы күні Ресей армиясының әскери отряды Ертіс пен Үлбі өзендерінің түйіскен жеріне келіп тоқтап, қамал құрлысын бастады. Бұл күн Өскемен қаласының негізі қаланған күн болып саналады.
І Петр дәуірінде тұрғызылған бұл қаланың өз заманына сәйкес келбеті және қала құрлысын дамыту жоспары болды.
1845 жылы бұрынғы бекіністің, яғни қала құрлысын одан әрі дамытудың негізгі жобасы бекітілді. Бұл жоба бойынша қала аумағының құрлысы солтүстік бағытта дамыды. Қала негізін шіркеулер мен дүкендер, көпшілік орындар қалады. Сауда алаңдары бұрынғы бейіттердің орнына орналасып жатты. Шөп, ағаш сататын алаңдар бұрынғы бейіттің орны (Орджоникидзе мен Ушанов көшелерінің қиылысқан жері) қазір қаланың негізгі алаңдарының біріне айналған. Бұрынғы мұсылмандар зиратының орнына бүгінгі күні Орталық базар орналасқан.
90 – жылдардағы экономикалық қыспақ кезеңінде батыс-шығыс өндірістік тармағы және сол жағалауды игеру қатты қолға алынды. Бүгінгі күні қала орталығында күрделі жөндеу жүргізу тоқтатылған. Оның себебі қала ішіндегі құрлыс салуға жоспарланған аумақтардан маңыздылығы екінші қатардағы құрлыс обьектілері орын алған, сол сияқты, қала халқының санының азаюына байланысты (соңғы 10 жыл ішінде 3,2 % ке азайған,) тұрғын үйлер салу нарығына сұраныс төмендеген. Осыған байланысты тұрғын үй құрлысы да баяу дамуда.
1997 жылы қаланың билік үкіметі «Болашақта Өскемен қаласын дамыту концепциялары» жөнінде Өскемен, Петербург, Алматы, Новосибир қалаларының ірі жобалау ұйымдары арасында байқау жариялады. Негізгі қала құрлысын сол жағалауда, Ертіс өзенінің жағалауында дамыту ұсынылды. Әкімшілік, іскерлік және мәдени орталықтар қаланың тарихи бөлігіне орналасады. Транспорт схемасынан жаңа көпірлер мен магистралдар орын алатын болады. Қала аумағында су және теміржол транспортын пайдалану көзделініп отыр.
2005 жылғы сәуірдегі айындағы мәліметтерге сәйкес Өскемен қаласында халқының саны жедел деректер бойынша 301,4 мың адамды құрады. 2004 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда бұл көрсеткіш 98,9%-ды құрап 3,2 мың адамға азайды. Соның ішінде қала халқы – 290,7 мың адамды (98,8%), ауыл халқы – 10,7 мың адамды (101,9%) құрады.
Өскемен қаласында ауыл шаруашылық өнімдерін өндірумен 5 ауыл шауашылық құрылымы, 18 шаруа қожалығы және қолдарында мал ұстайтын 3,5 мыңнан астам үй шаруашылықтары айналысты. Ағымдағы жылғы қаңтар-наурызда шаруашылықтарның барлық санаттарымен союға өткізілген мал құстың тірілей салмағы 452,8 тоннаны құрады, бұл өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 5,7%-ға артық. 3178 тонна сиыр сүті (өткен жылдың сәйкес кезеңіне қатысты алғанда 100,3%) мен 1099,9 мың дана жұмыртқа өндірілді. 2005 жылғы қаңтар-мамыр айларында шаруашылықтың барлық санаттарымен 3431 бас бұзау, 4425 бас торай, 2626 бас қозы мен лақ, 179 бас құлын алынды.
Қорыта айтқанда, Өскемен қаласы өзінің 280 жылдық жүріп өткен жолында әлеуметтік, экономикалық және саяси дамудың барлық факторларын бастан өткерді. Бірақта қандай құбылыстар мен оқиғалар болып өтсе де өзіндік салт - дәстүрлері мен мәдениетін жоғалтқан жоқ