Zahiriddin Muhammad Bobur: harbiy rahbar, siyosatchi, shoir
Zaxiriddin Bobur Zaxiriddin Muhammad Boburning nomi O'zbekiston tarixida Jaloddin Manguberdi, Amir Temur, Ulug'bek, Alisher Navoiy singari siyosat va harbiy ishlar arboblari bilan bir qatorda turadi. Hindistonda Boburiylar imperiyasini yaratgan temuriylar shahzodasi (G'arb manbalarida "Buyuk Mug'allar imperiyasi") o'z vatanining sadoqatli o'g'li edi va uning hayoti oxirigacha kurashdi.
Bobur Temuriylar knyazi Umarsheyx - 1483 yilda Farg'ona viloyati hukmdori oilasida tug'ilgan. 12 yoshida otasining fojiali o'limi natijasida u yangi hukmdorga aylanadi va Maverannaxrda hokimiyat uchun qattiq kurashga kirishadi. 1494-1496 yillarda, hali o'spirinlik paytida, u Samarqand uchun janglarda qatnashgan va Boburning keyingi taqdiriga ulkan ta'sir ko'rsatgan o'zining eng kuchli dushmani Shayboniyxon bilan birinchi marta jang maydonida uchrashgan.
Bobur umrining katta qismini harbiy yurishlar va janglarda o'tkazgan. U turli xil Maverannaxr mintaqalarini birlashtirishga va Temuriylarning yangi buyuk davlatini yaratishga muvaffaq bo'lmadi. Uning orzulari 1526 yilda o'z qo'shinlari bilan borgan Hindistonda amalga oshishi kerak edi. Bobur Hindistonda 300 yil davom etgan buyuk Mo'g'ullar imperiyasining asosini yaratishga muvaffaq bo'ldi. Uning g'oyalari xalqlarning uyg'unligini o'rnatishni, shuningdek, aholining barcha qatlamlarida ta'limni joriy qilishni targ'ib qildi.
Beuburg o'zining harbiy va siyosiy faoliyati bilan bir qatorda buyuk shoir edi, uning ruboiylari (lirik to'rtliklar) bugungi kunda ko'pchilikni hayratga soladi va ilhomlantiradi. Jahon adabiyotidagi eng taniqli sharqona asarlardan biri "Bobur-nom" unga tegishli.
"Bobur-name" - bu Boburning o'zi yozgan bitta asarda to'plangan, butun hayoti davomida saqlagan shaxsiy kundaliklari. "Bobur-name" nafaqat muallifning shaxsiy hayotini tavsiflash, balki Bobur tashrif buyurgan o'sha mintaqalar tarixi, madaniyati, xalqlarining kundalik hayoti, o'simlik va hayvonot dunyosini o'rganish uchun qimmatli manbadir.
Bobur o'z davrining buyuk insonlaridan biri edi. Sharq tarixidagi eng qudratli imperiyalardan birini yaratib, u baribir qalbida Vatanining otashin vatanparvari bo'lib qoldi va umrining oxirigacha ona shahri Andijon bilan diplomatik va do'stona aloqalar o'rnatishga intildi.
Bugun andijonliklar Zahiriddin Muhammad Bobur nomini faxr bilan tilga olishadi va uning xotirasini ulug'laydilar. Shaharda Boburga bag'ishlangan yodgorlik, shuningdek bizning davrimizgacha etib kelgan Bobur uyi mavjud.
Мезолитте мамонт, мүйізтұмсық сияқты ірі және табын болып жүретін аңдар жойылып кетті. Жеке жүретін бұғы, қабан секілді аңдарды қуып жүріп аулау қажеттігінен аңшылар садақ пен жебені ойлап тапты. Садақ аңды алыстан атуға мүмкіндік берді. Сондықтан мезолит дәуірінің басты жаңалығы садақ пен жебе болып есептеледі.
Бұл дәуірдің үлкен жаңалығының бірі — ұзындығы 1-2 см ұсақ жаңқа тастан жасалған құрал (микролит).
Археологтардың қазба жұмыстары кезінде мезолиттік ескерткіштер аз табылды. Қазақстан аумағында 20-дан астам мезолиттік тұрақ белгілі. Бұл дәуірде аңшылар бір жерде ұзақ мекендемегендіктен, олардың баспаналары да тұрақты болмады. Мезолит дәуіріндегі адамдар үнемі жайылымдарын ауыстырып, өрістеп отырған аңдардың соңынан ілесіп көшіп жүрді. Аңшылар Ертіс, Есіл, Тобыл, Торғай, Жайық өзендерінің бойын мекендеген.
Мезолиттік баспаналар тұрақты болмады. Баспаналар жеңіл қос секілді, ағаштан айқастырыла құрылып, үстінен аң терісі жабылатын. Есіл өзені аңғарынан қабырғалары терең көмілген, көлемі 40-60 шаршы метр болатын осындай баспана табылды.
Zahiriddin Muhammad Bobur: harbiy rahbar, siyosatchi, shoir
Zaxiriddin Bobur Zaxiriddin Muhammad Boburning nomi O'zbekiston tarixida Jaloddin Manguberdi, Amir Temur, Ulug'bek, Alisher Navoiy singari siyosat va harbiy ishlar arboblari bilan bir qatorda turadi. Hindistonda Boburiylar imperiyasini yaratgan temuriylar shahzodasi (G'arb manbalarida "Buyuk Mug'allar imperiyasi") o'z vatanining sadoqatli o'g'li edi va uning hayoti oxirigacha kurashdi.
Bobur Temuriylar knyazi Umarsheyx - 1483 yilda Farg'ona viloyati hukmdori oilasida tug'ilgan. 12 yoshida otasining fojiali o'limi natijasida u yangi hukmdorga aylanadi va Maverannaxrda hokimiyat uchun qattiq kurashga kirishadi. 1494-1496 yillarda, hali o'spirinlik paytida, u Samarqand uchun janglarda qatnashgan va Boburning keyingi taqdiriga ulkan ta'sir ko'rsatgan o'zining eng kuchli dushmani Shayboniyxon bilan birinchi marta jang maydonida uchrashgan.
Bobur umrining katta qismini harbiy yurishlar va janglarda o'tkazgan. U turli xil Maverannaxr mintaqalarini birlashtirishga va Temuriylarning yangi buyuk davlatini yaratishga muvaffaq bo'lmadi. Uning orzulari 1526 yilda o'z qo'shinlari bilan borgan Hindistonda amalga oshishi kerak edi. Bobur Hindistonda 300 yil davom etgan buyuk Mo'g'ullar imperiyasining asosini yaratishga muvaffaq bo'ldi. Uning g'oyalari xalqlarning uyg'unligini o'rnatishni, shuningdek, aholining barcha qatlamlarida ta'limni joriy qilishni targ'ib qildi.
Beuburg o'zining harbiy va siyosiy faoliyati bilan bir qatorda buyuk shoir edi, uning ruboiylari (lirik to'rtliklar) bugungi kunda ko'pchilikni hayratga soladi va ilhomlantiradi. Jahon adabiyotidagi eng taniqli sharqona asarlardan biri "Bobur-nom" unga tegishli.
"Bobur-name" - bu Boburning o'zi yozgan bitta asarda to'plangan, butun hayoti davomida saqlagan shaxsiy kundaliklari. "Bobur-name" nafaqat muallifning shaxsiy hayotini tavsiflash, balki Bobur tashrif buyurgan o'sha mintaqalar tarixi, madaniyati, xalqlarining kundalik hayoti, o'simlik va hayvonot dunyosini o'rganish uchun qimmatli manbadir.
Bobur o'z davrining buyuk insonlaridan biri edi. Sharq tarixidagi eng qudratli imperiyalardan birini yaratib, u baribir qalbida Vatanining otashin vatanparvari bo'lib qoldi va umrining oxirigacha ona shahri Andijon bilan diplomatik va do'stona aloqalar o'rnatishga intildi.
Bugun andijonliklar Zahiriddin Muhammad Bobur nomini faxr bilan tilga olishadi va uning xotirasini ulug'laydilar. Shaharda Boburga bag'ishlangan yodgorlik, shuningdek bizning davrimizgacha etib kelgan Bobur uyi mavjud.
Мезолитте мамонт, мүйізтұмсық сияқты ірі және табын болып жүретін аңдар жойылып кетті. Жеке жүретін бұғы, қабан секілді аңдарды қуып жүріп аулау қажеттігінен аңшылар садақ пен жебені ойлап тапты. Садақ аңды алыстан атуға мүмкіндік берді. Сондықтан мезолит дәуірінің басты жаңалығы садақ пен жебе болып есептеледі.
Бұл дәуірдің үлкен жаңалығының бірі — ұзындығы 1-2 см ұсақ жаңқа тастан жасалған құрал (микролит).
Археологтардың қазба жұмыстары кезінде мезолиттік ескерткіштер аз табылды. Қазақстан аумағында 20-дан астам мезолиттік тұрақ белгілі. Бұл дәуірде аңшылар бір жерде ұзақ мекендемегендіктен, олардың баспаналары да тұрақты болмады. Мезолит дәуіріндегі адамдар үнемі жайылымдарын ауыстырып, өрістеп отырған аңдардың соңынан ілесіп көшіп жүрді. Аңшылар Ертіс, Есіл, Тобыл, Торғай, Жайық өзендерінің бойын мекендеген.
Мезолиттік баспаналар тұрақты болмады. Баспаналар жеңіл қос секілді, ағаштан айқастырыла құрылып, үстінен аң терісі жабылатын. Есіл өзені аңғарынан қабырғалары терең көмілген, көлемі 40-60 шаршы метр болатын осындай баспана табылды.