решить тесты по узбекскому языку
1.IX-XI asrlarda Movarounnahrda jahon ilmiga hissa qo`shgan matematik olim kim?
A ) Al-Xorazmiy B) Abu Rayhon Beruniy C) Ibn Sino D) Farobiy
2.Biriktiruv bog`lovchilarni ko`rsating
A ) Ammo, lekin,biroq B) va ham hamda C) goh dam D) –ki -sa
3. Quyidagi she’riy parcha qaysi shoirga tegishli?
Vodiylarni yayov kezganda,
Bir ajib his bor edi menda
Chiroylidir go‘yo yosh kelin,
Ikki daryo yuvar kokilin.
A) H Olimjon B) A Oripov C) E Vohidov D) M Yusuf
4…Balki, ehtimol, shekilli, chamasi, hoynahoy. Bu so`zlar olmoshning qaysi turiga kiradi olingan?
A)Ko`rsatish olmoshi B)Bo`lishsizlik olmoshi C)Gumon olmoshi D)Jamlash olmoshi
5. Qaysi qatorda aniq nisbat shaklidagi fe’l berilmagan?
A.o`ynadi B. ishladi C. kuldi D. yuvintirdi
6.Zidlov bog`lovchini toping
A) ba’zan-ba’zan B)shuning uchun C)bilan, hamda D) ammo, lekin, biroq
7.Ayiruv va inkor bog`lovchilarni ko`rsating.
A) na, goh dam B) ammo, lekin C) u -ku -yu D)hamda, bilan
8.Qaysi qatorda fe`lning o`zlik nisbatini yasovchi qo`shimchalar berilgan?
A) -iz. B) -(i)sh C) -ur. D) -(i) n.
9.Modal so`zlarni ko`rsating?
A) demak, menimcha B) balki hoynahoy C) boshlab, tortib D) ehtimol, boraman
10. Mo`jizaga ishonar,
Bahorni kutib yashar.
Odamlar omon bo‘lsin,
Gullab yashnasin bashar! …berilgan parcha qaysi she’rdan olingan va muallifini aniqlang.
A) “Bahor keldi seni so`roqlab” Zulfiya B)”Mo’jiza” Umida Abduazimova
C)”O`zbek ayoli” M.Yusuf D)”Ayolni ardoqla” H.Asqar
11.Ravishdoshlar qaysi qo`shimchalar yordamida yasaladi?
A)-gan,-kan,-qan B)-sh, -ish, -moq C)-li, -siz, be- D)-gach, -guncha, -gani
12.Dunyoning birinchi mo`jizasini toping?
A) Artemida B) Zevs haykali C) Xeops ehromi D)Diana ibodatxonasi
13.Qaysi qatorda harakat nomi berilgan?
A)O`qish- ulg` ayish. B)Mening Vatanim- O`zbekiston
C)Shanbalikdan o`quvchilar qaytdilar D)O`quvchi maktabga shoshildi
14. “O`zbekiston” she’rining muallifi kim?
A. Hamid Olimjon B. Abdulla Oripov C. Erkin Vohidov D. Zulfiya
15.Quyidagi gapda nuqtalar o`rnini to`ldiring. Mehnat…qiyin bo`lsa, samarasi ham….shirin bo`ladi.
A) qancha,shuncha B)qanchadir,shunchadir C)juda, g’oyat D)nihoyatda,eng
16 Bir ovchi to‘r qo`yib, qarg`a, chug`urchuq, kaptar va boshqa har xil qushlarni tutib oldi. ….
Berilgan parcha qaysi matndan olingan?
A)”Oila” B)”Ota vasiyati” C)”Noahillik oqibati” D)”Bobur sabog`i”
17.Tasdiq gapni toping
A)balki, menimcha B) o`sha, albatta, shubhasiz C)haqiqat to`g`ri D) hammasi to`g`ri
18. Navoiyning til haqidagi asarini belgilang .
A) Muhakamat-ul lugatayin (ikki til orasi) B) Devoni lug’ati turk
C) Qutadg’u bilig D) Panj va ganj
19. Ayub G`ulomov qachon va qayerda tug`ilgan?
A) 1914- yilda Jizzaxda B) 1914- yilda Xorazmda
C) 1914- yilda Samarqandda D) 1914- yilda Toshkentda
20.Mazluma Asqarova kim?
A) o`zbek olimasi B)qirg`iz olimasi C) qozoq olimasi D) rus olimasi

21.Ham shoh ham shoir o`zbek adibi kim? J.
22 Uch buyuk ne’mat: havo, suv va nonsiz hayot yo`q. Ota-bobolarimiz
suvni juda muqaddas bilib, uni tejashga katta e’tibor berganlar. Qaysi matndan olinganJ.
23. Fikrni xulosalashda qaysi madal so`zni ishlatamiz? J.
24. O`zbekistonda qanday ko`mir konlari mavjud? J.
25. Dunyoni lol qoldirgan bola matni kim haqida? J.

Ushbu taom juda ham qadimgi taomlardan biri boʻlib, kelib chiqish payti va joyi aniqlanishi qiyin hisoblanadi. Baʼzi manbalarga koʻra, palovning tayyorlanish uslubi eramizdan avvalgi II—III asrlarda qadimgi Yaqin Sharq, Oʻrta Osiyo va Hindiston yarim orolida tashkil topib kelgan. Aynan oʻsha paytda Osiyoda guruch yetishtirish ishi rivojlanishni boshlagan. Undan ancha oldin qadimgi Xitoy va Yaponiyada guruch yetishtirish rivojlanish choʻqqisiga erishgan, biroq ularning guruch tayyorlash uslubi palovni tayyorlash uslubidan keskin farq qilgani bois tadqiqotchilar va olimlar palovning qadimgi vatani deb aynan Yaqin Sharq, Oʻrta Osiyo va Hindiston yarim orolini koʻrsatishadi. Qadimda Hindiston yarim orolida guruchni qaynatish va dimlash uslubi boshlangan. Keyinroq qadimgi Forslar yurtida unga goʻsht va boshqa masalliqlar qoʻshilishni boshlagan. Olimlar shu tarzda palov dunyoga kelgan deb bilishadi

Объяснение:

история палау

Шілікті - көне қорымдар тобы, сақ дәуірінің аса ірі ескерткіші. Алматы облысы Іле өзенінің жағалауынан 3 км жерде, Желшағыр тауының бөктеріндегі Шылбыр қойнауында. 1957, 1959 — 61 жылдары Жетісу археологиялық экспедициясы (жетекшісі К. Ақышев) зерттеді. Бесшатыр Қорым құрамында үлкенді-кішілі 31 оба бар. Олар батыстан шығысқа қарай 1 км, солтүстіктен оңтүстікке қарай 2 км болатын алқапты алып жатыр. 21-і таспен, ал 10-ы қиыршық тас араласқан топырақ үйінділермен жабылған. Қорым шартты түрде екі бөлікке (солтүстік және оңтүстік) бөлінеді. Солтүстік топқа Бесшатыр зиратының ең үлкен 2- және 3-обалары кіреді. Үлкендерінің диаметрі 45 м-ден 105 м-ге дейін, биіктігі 6 — 17 м-ге дейін, тиісінше орташаларынікі 25 — 38 м, 5 — 6 м, кішісінікі 6 — 18 м, 0,8 — 2 м. Ескерткіштердің көлеміне қарай жіктелуі ежелгі Бесшатыр тұрғындарының әлеуметтік даму деңгейін анықтауға мүмкіндік береді. Зерттеу барысында 18 оба қазылды. Олардың үшеуі үлкен, қалғандары орташа және кіші обалар. Алынған ғылыми деректер ежелгі сақтардың әлеуметтік топтарға жіктелуі, шаруашылығы, тұрмыстық салт-дәстүрлері, діни наным-сенімі, архитектуралық жетістіктері, тұтынған қару-жарағы мен құрал-жабдықтары жайлы құнды мәліметтер береді. Таспен жабылған 21 обаның алтауында шағын тастармен қоршалған ұзын тізбектер бар. Оларды жалпы саны 5-тен 94-ке дейін жететін тастардан тұрғызылған қоршаулар құрайды. Тізбектер кейбір обаны түгел орап жатса, қайсыбірінің тек шығыс немесе оңтүстік-батыс жағын ғана қоршап тұр. Осындай ұзын тізбекті тас қоршаулар Бесшатырдан басқа бірнеше зираттың маңайында да бар. Оның біреуі Бесшатырдан батысқа қарай 10 км жерде. Құрамында 45 жеке қоршау бар бұл тізбек 450 м-ге созылып жатыр. Тізбектердегі көптеген тас плиталардың беттеріне таутеке, қабан, қасқыр сияқты аңдардың суреттері салынған. Үлкен Бесшатыр обасының маңындағы кейбір қоршаудың плиталарына түрлі таңба іспеттес суреттер де түсірілген. Олардың арасында күн рәмізіне жақын тұрған немесе қазақтың “көз” таңбасына ұқсас дөңгелек бейнелер кездеседі. Мұндай тізбектер қорымның тек жерлеу орны ғана емес, сондай-ақ, діни салт-жоралғылар шерулерін өткізетін ерекше салтанат орны болғанын да көрсетеді. Ерекше құбылыстардың бірі — үлкен обалардың астынан арнайы қазылған катакомба түріндегі күрделі жер асты жолдары. 6-үлкен оба катакомбасының жалпы ұзындығы 55 м. Жолдардың биіктігі 1,68 м, ені 0,8 м. Олар жерлеу, ас беру ғұрпына байланысты діни жоралғылар өткізу мақсатында жасалатын болған. Обалардың сыртқы көлеміне қарай үшке бөлінуі олардың астындағы қабірлердің түрлерімен де сәйкеседі. Кіші обалардың қабірлері қарапайым шұңқыр түрінде, кейде лаһатталған немесе тас жәшікпен толықтырылған. Орташа обалардың қабірлері киіз үй тәрізді. Үлкен обаларға аса ірі ағаш қабірлер тән. Бесшатыр зиратының үлкен обалары көне дәуір архитектурасының сирек кездесетін айрықша ескерткіштері қатарына жатады.

Шығыс Қазақстанның далалық аймақтарында, әсіресе, Тарбағатай мен Маңырақ тауларының арасында, Зайсан ауданының жерінде алып патша корғандары кездеседі. Оның ең көп шоғырланған жерін Шілікті ескерткіштері деп атайды. Шілікті қорымында барлығы 51 оба бар, оның бәрі де алып немесе орташа қорғандар. Алып қорғандардың диаметрі 100 метр, биіктігі 8 - 10 метр. Мұндай обаның саны - 13. Орташа обалардың шеңберінің диаметрі 20 метрден 60 метрге жетеді, биіктігі 2 - 5 м. Қорған ертеректе қатты тоналған. Бірақ кейбіреулерінде зергер бұйымдар сақталған. Соның бірі 1960 жылы қазылған "Алтын қорған" деген оба. Обаны үйерден бұрын қабір шұңқыры қазылған. Оның орта шенінен шығыстан батысқа қарай бағытталған дөліз (дромос) жасаған, оның ені 2 метр, ұзындығы 12 метр. Қабір шұңқырының ішінен қабырғалары 5м жуық балқарағай бөренелерінен қабір үйін салған, биіктігі 1 м. Айналасына - тас толтырылған. Дәліздің қабырғасын таспен қалап, төбесін бөренемен жапкан. Бөренеден салынған қабір үйіне еркек пен әйел жерленген. Моланың жердің бетіндегі бөлігі таспен үйілген. Сонымен қатар обадан 13 кола жебе, жебе салатын корамсақтың қалдығы табылды. Жебелер екі кырлы, ұңғылы. Қорамсақтың сыртына алтыннан жасалған бүғы мүсінді бірнеше әшекей қапсырма жапсырылған. Қабірден 9 бүркіт, 29 қабылан, қабан, балық, т.б. бейнелер қазылды. Алтын бедерлі мүсіндер ғажайып шеберлікпен көркем жасалған. Бүл обалардың салынған уақыты б.з.б. 7-6 ғасыларға жатады.[1]