Қоректік тізбек — бұл өзара байланысты организмдер қатары, онда алдыңғы организмдер кейінгі организмдердің қорегі ретінде пайдаланылады (1-сурет). Бірінші топқа өсімдіктер жатады, олар фотосинтез процесі арқылы күн энергиясын пайдалана отырып органикалық заттар түзеді. Мұндай организмдерді өндірушілер деп атайды. Олардың бейорганикалық заттардан органикалық заттарды түзіп жинаған энергия қорын экожүйедегі барлық басқа организмдер тіршілік ету үшін пайдаланады. Өсімдіктерден қоректік тізбек басталады — энергия мен заттар оны түзуші көзінен (өсімдіктерден) басқа организмдерге ауысады. Өсімдіктер бірінші қоректік деңгейді құрайды. Сонымен қатар фотосинтез барысында жиналған энергияның жартысы сол сәтте өсімдіктің тыныс алуы үшін шығындалады. Ал оның қалған бөлігі қоректік тізбек қатарындағы организмдер арқылы өтеді.
Екінші топ организмдері тұтынушылар (жануарлар) деп аталады. Оларға екінші қоректік деңгейдегі шөпқоректілер жатады. Шөпқоректі жануарлармен қоректенетін етқоректі жануарлар -жыртқыштар үшінші деңгейді құрайды. Бактериялар мен микроскопиялық саңырауқұлақтар жануарлар мен өсімдіктердің қалдықтарын ыдыратып, өздерінің тіршілік әрекетіне қажетті энергияны алады, бір мезетте органикалық заттарды бейорганикалық қосылыстарға айналдырады, яғни оларды ыдыратады, минералға айналдырады. Минералды заттарды қайтадан өсімдіктер пайдаланады.
Қоректік тізбек — қоректену типімен біріктірілген организмдер жиынтығы.
Объяснение:
Топтары
Өндіргіштер - өздігінен қоректенушілер (делдалдар жоқ, мұндай организмдер энергияны тікелей күннен немесе бейорганикалық заттарды тотықтырып алады - фотоавтотрофтар және хемоавтотрофтар).
Фитофагтар - делдал біреу - өсімдіктер.
Бірінші реттік зоофагтар - делдалдар екеу - өсімдіктер және фитофагтар.
Екінші реттік зоофагтар - делдалдар үшеу - өсімдіктер, фитофагтар, бірінше реттік зоофагтар және т.б.
Бір қоректік деңгейдегі организмның тұтынған энергиясының 10%-ы өтуі мүмкін. Қалған энергия организмнің тіршілік етуіне жұмсалады.
Ыдыраушылар мен қалдық қоректілер - әр түрлі қоректік деңгей көрсетуі мүмкін. Қурап қалған өсімдіктерді пайдаланғанда олар екінші, фитофагтар өлігінде - үшінші, бірінші реттік өлексесінде - төртінші, т.б. қоркетік деңгей көрсетеді.
Бір қоректік деңгеймен байланысты емес жануарлар (эврифагтар) бар. Эврифагтар қатарына адам да жатады, себебі, ол өсімдіктерді де және әр түрлі қоректік деңгейдегі жануарларды да тағамға пайдаланады.
Қоректік тізбек — бұл өзара байланысты организмдер қатары, онда алдыңғы организмдер кейінгі организмдердің қорегі ретінде пайдаланылады (1-сурет). Бірінші топқа өсімдіктер жатады, олар фотосинтез процесі арқылы күн энергиясын пайдалана отырып органикалық заттар түзеді. Мұндай организмдерді өндірушілер деп атайды. Олардың бейорганикалық заттардан органикалық заттарды түзіп жинаған энергия қорын экожүйедегі барлық басқа организмдер тіршілік ету үшін пайдаланады. Өсімдіктерден қоректік тізбек басталады — энергия мен заттар оны түзуші көзінен (өсімдіктерден) басқа организмдерге ауысады. Өсімдіктер бірінші қоректік деңгейді құрайды. Сонымен қатар фотосинтез барысында жиналған энергияның жартысы сол сәтте өсімдіктің тыныс алуы үшін шығындалады. Ал оның қалған бөлігі қоректік тізбек қатарындағы организмдер арқылы өтеді.
Екінші топ организмдері тұтынушылар (жануарлар) деп аталады. Оларға екінші қоректік деңгейдегі шөпқоректілер жатады. Шөпқоректі жануарлармен қоректенетін етқоректі жануарлар -жыртқыштар үшінші деңгейді құрайды. Бактериялар мен микроскопиялық саңырауқұлақтар жануарлар мен өсімдіктердің қалдықтарын ыдыратып, өздерінің тіршілік әрекетіне қажетті энергияны алады, бір мезетте органикалық заттарды бейорганикалық қосылыстарға айналдырады, яғни оларды ыдыратады, минералға айналдырады. Минералды заттарды қайтадан өсімдіктер пайдаланады.
Қоректік тізбек — қоректену типімен біріктірілген организмдер жиынтығы.
Объяснение:
Топтары
Өндіргіштер - өздігінен қоректенушілер (делдалдар жоқ, мұндай организмдер энергияны тікелей күннен немесе бейорганикалық заттарды тотықтырып алады - фотоавтотрофтар және хемоавтотрофтар).
Фитофагтар - делдал біреу - өсімдіктер.
Бірінші реттік зоофагтар - делдалдар екеу - өсімдіктер және фитофагтар.
Екінші реттік зоофагтар - делдалдар үшеу - өсімдіктер, фитофагтар, бірінше реттік зоофагтар және т.б.
Бір қоректік деңгейдегі организмның тұтынған энергиясының 10%-ы өтуі мүмкін. Қалған энергия организмнің тіршілік етуіне жұмсалады.
Ыдыраушылар мен қалдық қоректілер - әр түрлі қоректік деңгей көрсетуі мүмкін. Қурап қалған өсімдіктерді пайдаланғанда олар екінші, фитофагтар өлігінде - үшінші, бірінші реттік өлексесінде - төртінші, т.б. қоркетік деңгей көрсетеді.
Бір қоректік деңгеймен байланысты емес жануарлар (эврифагтар) бар. Эврифагтар қатарына адам да жатады, себебі, ол өсімдіктерді де және әр түрлі қоректік деңгейдегі жануарларды да тағамға пайдаланады.