ЗАРАНЕЕ Адзначце складаназлучаныя сказы са спалучальнымі адносінамі паміж часткамі.
А) Мядзведзь танцаваў, а цяган спяваў жартаўлівыя песні.
Б) Усталявалася надвор’е, і вывазка лесу пайшла поўным ходам.
В) То з травы ўздымецца птушка, то праляціць прыгожы матылёк.
Г) Ніхто спрачацца з тым не будзе, што ўсюды шмат мясцін прыгожых.
Д) Дождж сціх, але над Дзвіной яшчэ імжыла.
Е) Штогод вясною сад бялеў ад квецені, і ў паветры густа пахла мёдам.
Ё) Трэба выцерпець шмат за Айчыну, каб яе навучыцца любіць.
Ж) Зайшло сонейка за горы, на зямлю апалі росы.
4. Адзначце складаназалежныя сказы з акалічнаснымі адносінамі паміж часткамі.
А) Калі ўжо сонейка прыгрэла, Антось на полі выпраг каня.
Б) Настала ў нас цяпер пара такая, што ў полі ад зары да зары не змаўкаюць песні.
В) Разведка данесла, што гэты раён поўны немцаў.
Г) “У чым жа справа?” – не раз думала Насця.
Д) І тут ён убачыў: дзяўчына смяялася.
Е) Прырода прыгажэла, бо зіма хавала пад снегам увесь бруд.
Ё) Яны расказалі пра тое, як здавалі яго прадмет.
Ж) Імя паэта забылася, а верш помніцца.
5. Адзначце бяззлучнікавыя складаныя сказы з правільна расстаўленымі знакамі прыпынку.
А) Клён памятаў, як гарэла вёска.
Б)Азірнуўся: цягнік набліжаўся.
В) Праўду кажуць – воўк сабакі не баіцца.
Г) Адзін раз зманіш: другі раз не павераць.
Д) Гультай за работу, мазоль за руку.
Е) Паміраць збірайся – жыта сей.
Ё) На возера вечар зялёны пад сонцам ідзе залатым; таполі, і ліпы, і клёны ў парку шумяць маладым.
Ж) Князь Ізяслаў пляснуў у ладкі, і бой пачаўся.
6. Які знак прыпынку трэба паставіць у сказе : У тую ноч мне прыснілася бязгучна скача дзікае паляванне?
а) коску, б) кропку з коскай, в) працяжнік, г) двукроп’е, д) ніякага.
7. Адзначце сказы з ускоснай мовай.
А) У апошнія гады Нёман задумаў новую штуку: ён пачаў рабіць заварот.
Б) Ніл Гілевіч піша: “Купала на доўгія дзесяцігоддзі зрабіўся сцягам нацыі”.
В) “З цэлым народам гутарку весці”, - марыў вялікі паэт.
Г) Настаўнік сказаў старэйшым вучням, каб рыхтаваліся да экзаменаў.
Д) Міхась запытаў, чаму птушкі выбіраюць гэтую балацявіну.
Е) Хто мы такія?
8. Адзначце схему, якая падыходзіць да сказа з мовай: У гэтай вайне пісаў пазней Васіль Быкаў мы адстаялі будучыню чалавецтва.
а) “П, - а, - п”. б) “П, - а: - П”. в) “П, - а. - П”. г) “П,” - а. д) А: “П”.
9. Якія віды сувязі камбінуюцца ў сказе з рознымі відамі сувязі: Цяпер буслы лёталі па чарзе: адзін ляцеў на здабыткі, а другі заставаўся вартаваць гняздо, каб вецер не сарваў яго.
а) бяззлучнікавая і злучальная, б) злучальная і падпарадкавальная, в) бяззлучнікавая і падпарадкавальная, г) бяззлучнікавая, злучальная, падпарадкавальная.
10. Выберыце характарыстыку, якая падыходзіць да сказа: Скажыце, як завуць тую дзяўчыну.
А) Сказ складаны, складаназалежны, з даданай дапаўняльнай. 1-я частка: сказ аднасастаўны, неразвіты, поўны, няўскладнены; 2-я частка: сказ аднасастаўны, развіты, поўны, няўскладнены.
Б) Сказ складаны, складаназалежны, з даданай акалічнаснай дзеяння. 1-я частка: сказ аднасастаўны, неразвіты, поўны, няўскладнены; 2-я частка: сказ двухсастаўны, развіты, няпоўны, няўскладнены.
В) Сказ складаны, складаназлучаны, з даданай дапаўняльнай. 1-я частка: сказ аднасастаўны, неразвіты, поўны, няўскладнены; 2-я частка: сказ аднасастаўны, развіты, поўны, няўскладнены.
Г) Сказ бяззлучнікавы, дапаўняльныя адносіны. 1-я частка: сказ аднасастаўны, неразвіты, поўны, няўскладнены; 2-я частка: сказ аднасастаўны, развіты, поўны, няўскладнены.
Наперад, сыны Айчыны
Велічны дзень надышоў
Супраць нас тыранія
Крывавае сцяг падняты,
Чуеце вы ў вёсках
Равучых бязлітасных салдат
Яны прыходзяць у нашы рукі,
Рэзаць горла нашых сыноў, нашых сябровак
Да зброі, грамадзяне! Фармуйце вашыя батальёны!
Ідзем, ідзем
Каб кроў нячыстая ўвабралася ў нашы нівы
Да зброі, грамадзяне! Фармуйце вашыя батальёны!
Ідзем, ідзем
Хай кроў нячыстая напоіць нашы нівы.
Французы! высакародныя ваяры
Наносіце або захаваць вашыя ўдары.
Пашкадуйце гэтых сумных ахвяр,
Неахвотна ўзброіліся супраць вас,
Неахвотна узброеных супраць вас.
Але гэтыя крыважэрныя дэспаты,
Але гэтыя саўдзельнікі Буйе,
Усе гэтыя тыгры, якія бязлітасна
Разрываюць грудзі сваёй маці.
Да зброі, грамадзяне! Фармуйце вашыя батальёны!
Ідзем, ідзем
Каб кроў нячыстая ўвабралася ў нашы нівы
Да зброі, грамадзяне! Фармуйце вашыя батальёны!
Ідзем, ідзем
Хай кроў нячыстая напоіць нашы нівы.
Святая любоў да Радзімы
Вядзе, падтрымлівае нашы помстящие рукі!
Свабода, Свабода дарагая!
Змагайся разам з тваімі абаронцамі,
Змагайся разам з тваімі абаронцамі,
Пад нашымі сцягамі, каб перамога
Прыйшла да тваім мужным сынам
Каб твае ворагі паміраюць
Бачылі твой трыумф і нашу славу!
Да зброі, грамадзяне! Фармуйце вашыя батальёны!
Ідзем, ідзем
Каб кроў нячыстая ўвабралася ў нашы нівы
Да зброі, грамадзяне! Фармуйце вашыя батальёны!
Ідзем, ідзем
Хай кроў нячыстая напоіць нашы нівы
Объяснение:
Заўтра - акалічнасць
Я - дзейнік
Здаю - выказник
Испыт - дапауненне
2. Гуляе вецер, развіваючы валасы. (Просты, развиты, двусастауны, з дзеепрыслоўным зваротам)
Гуляе - выказник
вецер - дзейник
развиваючы валасы - дзеепрыслоуны зварот - акалицнасць
3. Нібы матылёк пырхае і спрытна вабіць. (Просты, двусастауны, развиты)
Нибы - акалицнасць
матылек - дзейник
пырхае, вабиць - выказник
и - саюз
спрытна - акалицнасць
4. Не змагу, не змагу ўслых сказаць я бывай. (просты, развиты, двусастауны)
Не змагу - выказник
услых - акаличнасць,
сказаць - выказник
я - дзейник
бывай - дапауненне
5. Дарогаю пусты іду, не ведаючы ніякай іншай. (Просты, развиты, двусастауны, поуны)
дарогаю - дапауненне
пусты - азначэнне
иду - выказник
не ведаючы - дзеепрыслоуны зварот
ниякай - азначэнне
иншай - азначэнне