genЕsis

24.11.2020 07:53 •  Беларуская мова

Заданне 4. Падкрэсліце ўстарэлыя словы, вызначце іх тып (гістарызмы ці архаізмы). Да архаізмаў падбярыце сінонімы з актыўнага запасу сучаснай лексікі.
1. З часоў старажытнай Русі, калі Полацк кіраваўся вечам, купцоў называлі словам госць.
2. Наўперад ён праз час каторы быў пры падлоўчым на каморы.
3. Далёка прагрымела і ратная слава Беларусі.
4. На стале трапятаў агеньчык каганца. Каля печкі гарэла над начовачкамі заціснутая ў лучнік лучына.
5. Акалічны народ добра знаў гусляра.
6. Зрэдку праходзіла конка.
7. Разгорнем рамёны мы шырай і вызвалім край.
8. На полі ўспыхнула вялікая сварка, ледзь не пабілі панскага аканома.
9. Я працаваў загадчыкам нардома.
10. На сценах віселі старыя чаканы, двухручныя мячы, кальчугі.

Заданне 5. У прыведзеных сказах падкрэсліце адной рыскай – дыялектызмы, дзвюма рыскамі – жарганізмы, хвалістай – прафесіяналізмы.
Падкопваюць, выбіраюць картоплю, зносяць у кучкі ці ў кашы на вазах. Праўда, меў спраўную рыбацкую гаспадарку: два чаўны і розныя там сеткі, мярэжы, бучы, перамёты і шмат іншага, чаму Мікола і назвы не ведаў. Труцікава і яна слухае, – задаволена сказаў Ладуцька, - хоць цяпер ужо нікога не саджае на губу. Уперадзе, быццам не разведку, бяжыць сабачка, абнюхваючы кожны кусцік шчавука ці асоту. Папярэдзіў, што ніхто не павінен ведаць, што ён дома, ні адна жывая душа, а іначай усім будзе каюк. На верстаку ляжалі рубанкі, шархебелі, фуганкі, акатнікі, далаты розных памераў.