Расстаўце знакі прыпынку пры мове. Словы аўтара выдзелены курсівам.
1) “Вось дачытаю старонку і сяду за ўрокі”, - угаворвае сам сябе Максім.
2) “Бабуля, а дзе хаваецца ўлетку мароз?” - спытала ўнучка.
3) Дзеці прапанавалі бабульцы:” Давайце мы вам дапаможам паднесці сумкі”.
4) “Брава, дзед”, - пахвалілі Талаша вайскоўцы.
5) Маці шчасліва пляснула рукамі:” Якая ж ты прыгожая стала, Аленка!”
6) “Няўжо мы спалохалі бусла?” - спытаў Міканор.
7) “Дзякую вам, цётачка”, - расчулена сказала Ева.
8) “Ну, а як тваё прозвішча? - гаворыць настаўнік Даніку. - Падыдзі да стала і скажы нам усім”.
9) “Будзе дожджык - шэпча жыта.- Дым пайшоў наніз”.
10) Ціха шэпчуць за парканам дзеці: “Вунь новая настаўніца ідзе”.
верш "лебедзь", як і "помнік", было асабліва выдзелена сістэмных. крытык лічыў, што ў іх дзяржавін найбольш поўна "выказаў прытомнасць высокага свайго паклікання". ен называў "лебедзь" "дзіўнай п'есай" і яшчэ "прэлюдыяй да “помніка”". крытык, думаецца, памыляўся ў гэтым вызначэнні. прэлюдыя, як вядома, апярэджвае далейшае развіцце тэмы ў музычным ці паэтычным творах. аднак "лебедзь" не предвосхищал думка "помніка", а працягваў і развіваў яе. і рабіў гэта па-мастацку і ў вышэйшай ступені арыгінальна, выкарыстоўваючы дзіўную сюжэтную карціну - метафару, якая расцягнулася на прасторы цэлага верша. "лебедзь" і створаны праз восем гадоў пасля "помніка". створаны на тую ж тэму: неўміручасці паэзіі і яе творцы. але ў зусім іншай і, сапраўды, незвычайнай танальнасці і манеры.лебедзьнезвычайным я пареньемад тленна свету отделюсь,з душой бессмертною і пеньем,як лебедзь, падымаючыся ў паветра.у дваяк вобразе нетленный,не затрымаюся ў браме нягод; над зайздрасцю ўзьнесены,пакіну пад сабой бляск царстваў.так, так! хоць я не слаўны,але, будучы улюбенец муз,іншым вяльможам я не роўны,і самой смерцю предпочтусь.не заключыць мяне грабніца,сярод зорак не ператваруся я ў прах,але, быццам нейкая цевница,з нябесаў ў галасах.і вось ужо скура, бачу, пернатаўкруг абцягвае стан мой; пух на грудзях, спіна імклівая,лебяжьей лоснюсь белізной.лячу, пару, - і пад сабоюмора, лясы, свет бачу ўвесь; як пагорак, ен высіцца галавою,каб пачуць богу песьню.з курыльскіх выспаў да буга,ад белых да каспійскіх водаўнароды, святла з паўкола,склалі россов род,з часам пра мяне : славяне, гуны, скіфы, чудзь,і ўсе, што лаянкай сеньня палаюць,пакажуць пальцам, - і рекут: "вось той ляціць, што, будуючы ліру,мовай сэрца казаў,і, прапаведуючы свет свеце,сябе ўсіх шчасцем весяліў".прэч з пышным, слаўным погребеньем,сябры мае! хор муз, не спявай! жонка! апраніся цярплівым: над ўяўным мерцвяком не выцце.
2. Узгадаем эпізод, калі бабёр доўга ішоў пехатою праз зараснікі лубіну і ламачча, стаміўся, а потым, зусім нечакана, перад ім адкрылася палоска чыстай вады.
Аўтар псіхалагічна абгрунтавана перадае душэўны стан бабра, які "подбегам кінуўся да вады, ад радасці забыўшыся пра асцярогу, нырнуў, быццам не верыў, што скончылася яго сухая дарога". Гэты прыклад і іншыя дазваляюць сцвярджаць, што пісьменнік — выдатны псіхолаг.
3. Тое месца, дзе жыла зараз бабровая сям'я, было такім: зарослая трыснягом сажалка, побач завод, дзе рабілі газіраваную ваду. З аднаго боку стаяў "на ўзгорку бор, пад ім хат з пяць маленькае вёсачкі". Месца для жылля амаль не было. Небяспека пагражала і з боку "маленькага заводзіка". Адправіцца ў далёкую вандроўку бабра прымусіла жаданне знайсці сваё "прасторнае спрадвечнае пасяленне".
4. Бабра сагравалі ўспаміны пра тое месца, дзе ён некалі жыў. Гэта была "прасторная рака", іх "спрадвечнае месца", "дзе было так вольна і шчасліва". На тым месцы, спадзяваўся ён, у іх пачнецца новае жыццё, такое ж вольнае і шчаслівае. Там і ён будзе здаровы і "будзе жыць вечна".
5. Чалавек з'явіўся прычынай таго, што бабры былі вымушаны сысці са старога месца. Людзі " не пакінулі на рацэ ні прысадаў, ні травы, ні самое глыбокае ракі".
6. Аўтар выкарыстоўвае параўнанні (узгоркі, як горы; лубін, як дрот, дарога — прамыіна), каб апісаць поле, якое праходзіць бабёр. Дзякуючы вобразна-выяўленчым сродкам створаная ім карціна прыроды атрымалася вобразнай,выразнай, натуральнай.
7. Тэма: ахова прыроды, зберажэнне яе багаццяў (экалагічная). Галоўная думка: чалавек нясе адказнасць за жывёльны і раслінны свет.