Дадатак Прыкладныя дыягнастычныя заданні
па вучэбным прадмеце «Беларуская мова» для 6 класа
Прачытайце тэкст.
Сядзібна-паркавы комплекс «Панскі маёнтак Сула», што ў Стаўбцоўскім
раёне, прыцягвае наведвальнікаў экстрэмальнымі забавамі. Сваіх гасцей
гаспадары сядзібы запрашаюць на верталётныя прагулкі. Падчас іх з вышыні
птушынага палёту можна паглядзець на навакольныя лясы і палі, на
знакамітыя помнікі архітэктуры — Мірскі і Нясвіжскі замкі. Акрамя таго,
гасцям Сулы прапануюцца конныя прагулкі, а таксама заняткі з інструктарам
па верхавой яздзе. А яшчэ — конныя паходы, падчас якіх можна акунуцца ў
атмасферу мінулых стагоддзяў і адчуць сябе
рыцарам (Паводле
В. Ціцянковай).
Выканайце заданні.
1. Выпішыце з апошняга сказа тэксту дзеяслоў, ужыты ў пераносным
значэнні.
Складзіце з гэтым дзеясловам словазлучэнне або сказ так, каб ён
ужываўся ў прамым значэнні.
2. Адзначце сінонімы да слова знакаміты:
а) значны
г) славуты
б) вядомы
д) старажытны
в) знамянальны
3. Устанавіце адпаведнасць паміж словазлучэннямі і характарыстыкамі
выдзеленых у іх слоў.
а) прыцягваць наведвальнікаў — вабіць гасцей 1) мнагазначнае слова
б) мінулыя стагоддзі — сучасныя падзеі
2) сінонімы
в) навакольныя палі – палі сшытка
3) антонімы
4) амонімы
А Б В
4. Выпішыце з тэксту чатыры запазычаныя словы. Падкрэсліце прыметы
запазычаных слоў.
5. Зрабіце лексічны разбор слова наведвальнік (запоўніце пропускі,
падкрэсліце характарыстыкі, якія адпавядаюць слову).
Наведвальнік —
(лексічнае значэнне слова). Слова адназначнае / мнагазначнае. Ужыта ў прамым |
пераносным значэнні. Сінонім
Слова
агульнаўжывальнае / абмежаванага ўжытку (дыялектнае, прафесійнае, тэрмін);
спрадвечна беларускае / запазычанае.
6. Выпішыце з тэксту фразеалагізм, які мае значэнне "зверху, з такой
вышыні, што ўсё відаць”.
Якім членам сказа ён з'яўляецца?
ответ:
Паэзія народнага паэта Беларусі Рыгора Барадуліна — з'ява надзвычай непаўторная, унікальная. Яна шматколерна, пластычна і эмацыянальна ўзнаўляе навакольны свет, адлюстроўвае прыгажосць роднай зямлі, пафас стваральнай працы. Вершы яго нават без подпісу пазнаюцца па яркай вобразнасці, рытміцы, унутранай рыфме, выразным гукапісе.
Р. Барадулін — прадстаўнік таго пакалення творчай інтэлігенцыі, якое ўвайшло ў мастацкае жыццё рэспублікі ў пасляваенны час. Балючая памяць аб апаленым вайной маленстве, аб гераізме, душэўнай стойкасці змагароў пранізвае паэмы «Блакада», «Балада Брэсцкай крэпасці», «Кожны чацвёрты», вершы «Палата мінёраў», «Прадвесне ў Хатыні», «1103-ці дзень вайны». Матыў чакання з вайны родных і блізкіх асабліва моцна і трагічна гучыць у вершы «Бацьку». Паэт перадае псіхалагічны стан хлопчыка з далёкіх пасляваенных гадоў, якому'ў кожным салдаце хацелася пазнаць бацьку:
Каторы раэ сыходэіў снег...
Дамоў вярталіся суссдзі.
Я кожнаму насустрач бег
І чуў кароткае «Прысдзе...»
Кожны з твораў пра вайну — гэта яшчэ адна старонка ў паэтычным летапісе гераізму народа ў Вялікай Айчыннай. Р. Барадулін асуджае войны і напамінае аб неабходнасці паўсядзённай барацьбы за забарону ядзернай зброі. Яго турбуе, што «зямному шару важка ад трацілу», што «самалёт бомбу атамную губляе».
Асаблівае месца ў творчасці Р. Барадуліна займае тэма Бацькаўшчыны — малой радзімы Ушаччыны. Нямала радкоў прысвяціў паэт матчынай хаце, роднай вёсцы, таму кутку, дзе былі зроблены першыя крокі па зямлі, дзе застаўся ляжаць у магіле бацька-партызан (вершы «Мая Бацькаўшчына», «Заінелая Ушаччына», «Зямля бацькоў», «Прыцягненне Віцебскай зямлі»). Шчымлівыя, пранізлівыя барадулінскія радкі аб вернасці бацькоўскаму дому робяць чалавека лепшым, дабрэйшым, прылучаюць да вечных крыніц духоўнасці і чалавечнасці: