Рамантызм – надзвычай важны этап у развіцці культуры, гэта сапраўдная рэвалюцыя ў мастацтве, не толькі ў літаратуры. Рамантыкі падпарадкавалі сабе тэатр, жывапіс, музыку, філасофію, многія гуманітарныя навукі. А ў літаратуры тэмп развіцця надзвычай паскорыўся, новыя плыні і напрамкі ўзнікалі і развіваліся нават за месяцы. Як ні ў адну іншую эпоху, літаратура рамантызму звязана з філасофіяй. Рамантыкі сцвярджалі веру ў панаванне духоўнага пачатку ў жыцці, падпарадкаванне матэрыі духу. Адным з выдатных пісьменнікаў-рамантыкаў быў Ян Баршчэўскі. Вяршыняй творчасці пісьменніка стала кніга "Шляхціц Завальня, або Беларусь у фантастычных апавяданнях". Яна складаецца з чатырнаццаці апавяданняў міфалагічна-фальклорнага зместу, сюжэты якіх скаладаюць аповеды падарожнікаў у доме шляхціца Завальні падчас доўгіх зімовых вечароў. Усе апавяданні глыбока павучальныя і ў той жа час займальныя. Найбольш цікавыя апавяданні "Плачка" і "Сын Буры". "Плачка" - адно з самых незвычайных апавяданняў кнігі. У гэтай гісторыі апісваецца незвычайная прыгожая кабета, якая з'яўляецца ў пакінутых дамах, у пустых касцёлах і на руінах. На яе вачах заўсёды блішчэлі слёзы, з-за таго людзі называлі яе Плачкай. Вобраз Плачкі сымвалізуе, што ў чалавека на першым месце павінны быць не матэрыальныя, а духоўныя каштоўнасці. Яна плача, бо іх, каштоўнасці, не бачаць, не разумеюць, ганяюцца за ўяўным, несапраўдным. У апавяданні "Сын Буры" сляпы Францішак расказвае пра сваю сустрэчу з дзіўным пілігрымам, які назваў сябе Сынам Буры. У час буры гэты чалавек не хаваўся ад дажджу і ветру. Сын Буры расказаў, як некалі каля беднай хаціны сваіх бацькоў спаткаў Плачку, апранутую ў сукенку вясёлкавых колераў і з кветкамі на галаве. Плачка паказала юнаку далёкі свет, над якім пад аблакамі кружылі арлы. Хлопе вырашыў пабачыць, што дзеецца на свеце, і з таго часу блукае па зямлі. Сын Буры - чалавек, апантаны вечнай прагай творчасці, пошуку ісціны, пазнання, дзеяння. Вобразы Плачкі і Сына Буры арыгінальны і не сустракаюцца ў іншых славянскіх літаратурах. Кніга "Шляхціц Завальня" ўздымае перш за ўсё маральна-этычныя праблемы. Але паўстаюць яны ў цікавых міфалагічных вобразах.
На мой взгляд, совершенно напрасно пьесу Янки Купалы "Тутэйшыя" не одно десятилетие считали слабой в идейном отношении. В этой пьесе Янка Купала также тревожится за судьбу Отечества, как и других своих произведениях, только тревога эта выражена комическими средствами.
В Беларуси, находящейся между Западом и Востоком, за неполные два года 4 раза менялась власть. Персонажи пьесы и отец и дочь Горошко в этих исторических действиях не участвуют, живут в городе и иногда ездят в деревню. А Дама, господа и исправник бесцельно перемещаются с места на место. Квартира Никиты Зноско неуютная и ненадёжная, как и вся Беларусь того времени.
Трагедия «Тутэйшесци» в том, что люди из-за своего недостаточно развитого самосознания, пассивности, равнодушия превратились в посторонних наблюдателей собственной судьбы. В пьесе показаны представители разных социальных групп. Янка и Леночка –вполне сознательные белорусы, знают, какого они «рода-племени», и собираются учить других, но болезнь « тутэйшесци » затронула и их: они внутренне самоизолированы и их жизненные устремления односторонни. Тесть Левон Горошко хорошо относится к Янке, но даже он не может понять его. Что же тогда говорить о других? А Алёнка и вовсе пока ещё только ученица. Они и хотят изменить жизнь к лучшему, но не знают как, не готовы к этому.
Гануля Зносчиха и Лявон Горошко придерживаются вековых обычаев белорусской культуры, но ни во что не вмешиваются. Никита Зносак воплощает в себе образ при Для него всё чужое – лучшее, и даже о «воспитанности» поляков, снявших с него френч и сапоги, он говорит с восторгом. Высмеивая своего героя, писатель жил заботой о будущем нации, о её к самосохранению.
Абсолютны безразличны и не ни к какому самостоятельному движению Дама, Пан, Поп, исправник. Восточный и Западный учёные, герр Спичыни, родились и выросли в Беларуси, но позиция их воинственно антибелорусская, они – «враги беларушчыны».
Адным з выдатных пісьменнікаў-рамантыкаў быў Ян Баршчэўскі. Вяршыняй творчасці пісьменніка стала кніга "Шляхціц Завальня, або Беларусь у фантастычных апавяданнях". Яна складаецца з чатырнаццаці апавяданняў міфалагічна-фальклорнага зместу, сюжэты якіх скаладаюць аповеды падарожнікаў у доме шляхціца Завальні падчас доўгіх зімовых вечароў. Усе апавяданні глыбока павучальныя і ў той жа час займальныя.
Найбольш цікавыя апавяданні "Плачка" і "Сын Буры". "Плачка" - адно з самых незвычайных апавяданняў кнігі. У гэтай гісторыі апісваецца незвычайная прыгожая кабета, якая з'яўляецца ў пакінутых дамах, у пустых касцёлах і на руінах. На яе вачах заўсёды блішчэлі слёзы, з-за таго людзі называлі яе Плачкай. Вобраз Плачкі сымвалізуе, што ў чалавека на першым месце павінны быць не матэрыальныя, а духоўныя каштоўнасці. Яна плача, бо іх, каштоўнасці, не бачаць, не разумеюць, ганяюцца за ўяўным, несапраўдным.
У апавяданні "Сын Буры" сляпы Францішак расказвае пра сваю сустрэчу з дзіўным пілігрымам, які назваў сябе Сынам Буры. У час буры гэты чалавек не хаваўся ад дажджу і ветру. Сын Буры расказаў, як некалі каля беднай хаціны сваіх бацькоў спаткаў Плачку, апранутую ў сукенку вясёлкавых колераў і з кветкамі на галаве. Плачка паказала юнаку далёкі свет, над якім пад аблакамі кружылі арлы. Хлопе вырашыў пабачыць, што дзеецца на свеце, і з таго часу блукае па зямлі. Сын Буры - чалавек, апантаны вечнай прагай творчасці, пошуку ісціны, пазнання, дзеяння.
Вобразы Плачкі і Сына Буры арыгінальны і не сустракаюцца ў іншых славянскіх літаратурах. Кніга "Шляхціц Завальня" ўздымае перш за ўсё маральна-этычныя праблемы. Але паўстаюць яны ў цікавых міфалагічных вобразах.
На мой взгляд, совершенно напрасно пьесу Янки Купалы "Тутэйшыя" не одно десятилетие считали слабой в идейном отношении. В этой пьесе Янка Купала также тревожится за судьбу Отечества, как и других своих произведениях, только тревога эта выражена комическими средствами.
В Беларуси, находящейся между Западом и Востоком, за неполные два года 4 раза менялась власть. Персонажи пьесы и отец и дочь Горошко в этих исторических действиях не участвуют, живут в городе и иногда ездят в деревню. А Дама, господа и исправник бесцельно перемещаются с места на место. Квартира Никиты Зноско неуютная и ненадёжная, как и вся Беларусь того времени.
Трагедия «Тутэйшесци» в том, что люди из-за своего недостаточно развитого самосознания, пассивности, равнодушия превратились в посторонних наблюдателей собственной судьбы. В пьесе показаны представители разных социальных групп. Янка и Леночка –вполне сознательные белорусы, знают, какого они «рода-племени», и собираются учить других, но болезнь « тутэйшесци » затронула и их: они внутренне самоизолированы и их жизненные устремления односторонни. Тесть Левон Горошко хорошо относится к Янке, но даже он не может понять его. Что же тогда говорить о других? А Алёнка и вовсе пока ещё только ученица. Они и хотят изменить жизнь к лучшему, но не знают как, не готовы к этому.
Гануля Зносчиха и Лявон Горошко придерживаются вековых обычаев белорусской культуры, но ни во что не вмешиваются. Никита Зносак воплощает в себе образ при Для него всё чужое – лучшее, и даже о «воспитанности» поляков, снявших с него френч и сапоги, он говорит с восторгом. Высмеивая своего героя, писатель жил заботой о будущем нации, о её к самосохранению.
Абсолютны безразличны и не ни к какому самостоятельному движению Дама, Пан, Поп, исправник. Восточный и Западный учёные, герр Спичыни, родились и выросли в Беларуси, но позиция их воинственно антибелорусская, они – «враги беларушчыны».