9. Адзначце ск/зал. сказы з даданымі параўнальнымі часткамі:
1) Цьмяная смуга засцілае даліну, нібы нейкі вялікі цень паўзе па адхонах.
2) Сцяпан Любіў глядзець на поле ўлетку, калі яно стаіць у калоссі.
3) Росы бываюць раніцаю такія халодныя, што аж дубеюць босыя ногі пастушкоў.
4) Потым зноў і зноў пачуўся гучны трэск, як быццам нехта прадзіраўся праз кусты.
5) Перад грэбляй з вады вытыркаліся тры стажкі, нібы копы сена.
10. Адзначце ск/зал сказы з сузалежным неаднародным падпарадкаваннем даданых
частак:
1) Я раскажу табе, як прыходзіць сюды вясна, як пахнуць на дрэвах тады пупышкі, як чар
нее сад.
2) Калі доўга пазіраць за адным і тым жа ўчасткам неба, асабліва ў сярэдзіне жніўня,
можна ўбачыць, як метэоры з'яўляюцца на небе адзін за адным.
3) Валера ўстае, каб зачыніць дзверы, а заадно і паглядзець, што там ў лазні.
4) Даніла яшчэ трошкі пастаяў, правёў позіркам Тамаша, які хутка знік у густым алешніку, і
рушыў да чарады бяроз, што бялелі наперадзе.
5) Праўда, ёсць адна аўтаручка, якая захоўваецца ў мяне ўжо 20 гадоў і якой я цяпер пішу.
11. Пабудуйце гарызантальную схему 3 сказа.
Я бачу маці кожны дзень. Якая яна? Трэба прыгледзецца. Твар круглявы, смуглы, з маршчынкамі каля вачэй. Вочы карыя, ясныя. Позірк часцей глыбокі і спакойны. Па ім я чытаю, ці задаволена мной мама, ці падабаюцца мае паводзіны. На жаль, часам я заўважаю сум у вачах, непакой у позірку. Мабыць, мама стамілася пасля работы. У такія моманты я імкнуся дапамагчы ёй у справах або даць магчымасць адпачыць. Валасы ў мамы цёмныя, коратка падстрыжаныя. Я бачу, што ў іх ужо прабіваецца сівізна. Але ад гэтага яна не выглядае старой. Мне падабаецца мая мама, і яна заўсёды для мяне будзе самай прыгожай і самай лепшай.
Паступова сыходзіць снег. Абуджаецца прырода. Пачалі зелянець узмежкі і пожні, пайшла ў рост азімая рунь. Дзе-нідзе паказалася зялёная трава на лугах. Абсыхае зямля.
Залаціста-жоўтымі коцікамі ўпрыгожваюцца вербы, раскрываюцца пупышкі чырвонай бузіны, парэчак, расцвітаюць вольха і арэшнік.
З-пад пачарнелага мінулагодняга лісця сярод аголеных кустоў і дрэў блакітнеюць пралескі. Далікатнымі белымі зорачкамі цвіце кураслеп, ружова-фіялетавымі суквеццямі — чубатка, буйнымі ліловымі званочкамі — сон-трава. На шэрых лясных палянах ярка гараць жоўтыя буйныя шары пярэсны. Лотаць пазалаціла берагі рэк і канаў — яны сталі ярка-сонечнымі, зазіхацелі залатымі россыпамі лугі. Лёгкі марозік уранку яшчэ выбельвае цукрам дол. Але знясіленай зіме ўжо не ачуняць. Памякчэў, страціў сваю колішнюю калючасць вецер.
Пачынаюць распускацца дрэвы і кусты. Вербалоз распушыў свае каткі, пад якімі бзыкаюць чмялі. Пачула цяпло і выпаўзла працавітая мурашка. Вяртаюцца з далёкага падарожжа пералётныя птушкі. Высока ў небе днём і ноччу праплываюць чароды гусей, качак, кулікоў, жаваранкаў, шпакоў, драздоў, берасцянак… Птушкі ладзяць сабе гнёзды — пара на роднай зямлі і пра птушанят падумаць. Кожны новы дзень вясны дорыць новыя птушыныя галасы. Некаторыя спяваюць ноччу, іншыя — на світанні, днём. Ёсць птушкі, што спяваюць толькі з узыходам сонца.
Па-гаспадарску аглядае жытло і выкідвае смецце, нацяганае вераб’ямі, чорны з сінім адлівам шпак. Потым садзіцца на дрэва і заводзіць вясёлую песеньку, наспяваецца — і зноў за працу. Пазней прылятае сяброўка. Убачыўшы яе, шпак узмахвае крылцамі і заўзята свішча, стараецца ёй спадабацца: то шмыгне ў шпакоўню і высуне адтуль галоўку, то злятае на зямлю і схопіць якуюсьці саломінку ці пушынку і нясе ў домік.
На высокіх дрэвах бурліць-гамоніць жыццё ў гракоў. Яны ўсё вядуць «кватэрныя разборкі». Неўзабаве пачнуцца і ў іх клопаты. Пажвавела птаства. Да сініх прыцемкаў крычаць на дрэвах вароны, купкамі шчыруюць вераб’і, мітусліва носяцца ў паветры сарокі.
Неба паступова губляе сваю зімовую шэрасць, маладзее. Днём пераклікаецца галасамі пеўняў вуліца, пачынае пераклічку ў хлявах жывёла. Вясна!