3.102. Прочитайте следующие стихотворения Я. Козловского. Одинаково ли произносятся в них выделенные сегменты? Если есть различия в произношении, опишите их.
Кукла
Ах, прослывшая кокеткой,
Ты набита просто ватой.
Кукла в платьице с кокеткой
И улыбкой простоватой.
О природе вещей
— Приносят зло вещи
Лишь те, что зловещи, —
Промолвил однажды корнет, —
А добрые вещи
Полезны и вещи,
Как флейта, труба и корнет.
Разговор о литературе
— Чем заняты таланты?
Возвести!
— Да продолжают славный воз вести!
— А бездари?
— Те мнят,
Что делают погоду.
— А критики?
— Темнят
Или молчат по году.
3.142. Объясните, почему противопоставления типа том – там или котом – котам являются более удачными (более доказательными) примерами фонологической оппозиции для фонем <о> и <а> в русском языке, чем пары типа томный – тамошний, котом – китам и тем более чем фантом – гиппопотам и т.п.
Гэтую легенду Ніне Грак, выхаванцы Бокшыцкай школы, у 2001 годзе расказала Вольга Гарбацэвіч, жыхарка вёскі Гарадзішча, што у Слуцкім раёне. Жыў у адной хаце вуж-дамавік. Гаспадар не крыўдзіў яго, а гаспадыня, падаіўшы карову, не прамінала пачаставаць цёплым малаком. А дзеці прымалі ў супольныя гульні.
І здарылася так, што, гуляючы, ў старой прызбе каля хаты яны знайшлі яйкі, якія вуж там склаў, каб вывеліся маленькія вужаняты. Сцялася ад болю вужачае сэрца, калі ён убачыў, што яго немаўляткам бяда пагражае.
Кінуўся ён да дзяцей, віўся каля іх рук, імкнучыся адхіліць бяду, і жаласна сіпеў: «Не крыўдзіце маіх дзетак! Аддайце іх мне….». Але дзеці не разумелі вужачай мовы ды, каб ён не замінаў ім у гульнях, узялі пруцік і прагналі вужа з падворка.
І папоўз, бядуючы, дамавік у пушчу.Паўзе, паўзе і плача над сваім няшчасцем. Ажно бачыць, выпаўзае са струхнелага пня яго знаёмая — злая ядавітая змяя.
«Чаго сумуеш?» — пытаецца яна ў вужа. А той і кажа пра няшчасце сваіх дзетак. Змяя зларадна ўсміхнуласа ды суцяшае: «Не плач, я табе зараз дапамагу».Не паспеў і азірнуцца вуж, як змяя — шусь на падворак, ды ў сялянскую каморку, дзе ў гэты час стаялі гладышы з малаком.
Падпаўзла яна да аднаго гладыша, узнялася над ім, разявіла пашчу і ўпусціла ў яго кроплю атрутнага яду. Потым падпаўзла да другога, трэцяга, чацвёртага і кожны з іх атруціла.
Анямелы ад жаху вуж аслупянеў на парозе, на змяіныя злачынствы гледзячы. А тая жвава перапаўзла цераз парог на падворак. Сыкнула вужу: «Вось я і адпомсціла за тваіх дзетак!» — ды шмыгнула з падворка у пушчу.